Rabobank IJsseldelta/Malciwi

Naar vaste jurisprudentie (o.a. Nimox/Van den End q.q. HR 8 november 1991, NJ 1992/174) is de norm dat bestuurders die uitvoering geven aan een dividendbesluit uit hoofde van onrechtmatige daad, aansprakelijk zijn indien zij er ernstig rekening mee moeten houden dat de vennootschap na de uitkering van het dividend niet meer in staat zal zijn haar schuldeisers (volledig) te voldoen. Naar het oordeel van de rechtbank is van schending van deze norm sprake in deze zaak. A, bestuurder van Malciwi en B, indirect bestuurder van Malciwi keerden onverplicht een dividend uit ter hoogte van nagenoeg de volledige reserves van Malciwi. Als gevolg daarvan is de verhaalspositie van de bank verslechterd en heeft de bank als gevolg daarvan schade geleden, althans, zal zij, zou zij verhaal nemen op Malciwi, dat vruchteloos doen omdat de reserves verdwenen zijn.

Bleker q.q./Caféhouder

In dit geschil staan drie kwesties centraal. Ten eerste heeft de failliete B.V. € 4000 uitgekeerd aan gedaagde 1, de enige bestuurder. Ten tweede is een verzekeringsuitkering van € 3000 uitgekeerd aan gedaagde 2, terwijl die uitkering bestemd was voor de gefailleerde. Ten derde wil de curator gedaagde 1 aansprakelijk stellen voor boedeltekorten op grond van artikel 2:248 BW omdat niet is voldaan aan de boekhoudplicht van artikel 2:10 BW. Ten aanzien van de twee uitkeringen wordt vastgesteld dat zij onverplicht waren en daarmee paulianeus; de rechtbank vernietigt deze beide rechtshandelingen. Ten aanzien van de bestuurdersaansprakelijkheid stelt de rechtbank bestuurder van gefailleerde in de gelegenheid tegenbewijs te leveren waaruit blijkt dat de vastgestelde onbehoorlijke taakvervulling geen belangrijke oorzaak van het faillissement is geweest.

Ruwbouw Nederland B.V./Directeur

Tussenvonnis. Ruwbouw Nederland B.V. ('Ruwbouw') vordert – samengevat – een verklaring voor recht dat X, directeur en enig aandeelhouder van HOS MAN B.V. en bestuurder van HOS MAN Baugesellschaft mbH, onrechtmatig jegens haar heeft gehandeld. Daarnaast vordert zij onder andere dat X wordt veroordeeld tot betaling van een schadevergoeding van ruim € 60.000. De rechtbank overweegt dat er niet aan de Beklamelnorm is voldaan, omdat X ten tijde van het sluiten van de overeenkomst wist dat de verwachte opbrengsten uit het bouwproject ruim voldoende waren om aan de verplichtingen te kunnen voldoen. De turboliquidatie van HOS MAN B.V. is onrechtmatig als er ten tijde van de ontbinding nog baten en een schuldeiser aanwezig waren.

X/Y

De Stichting Bureau Jeugdzorg Noord-Brabant ('BJZ') klaagde in eerste aanleg een van haar bestuurders en directeur beheer (appellant) aan, omdat hij, aldus BJZ, verantwoordelijk was voor het huren van twee panden boven de marktprijs. BJZ wil de – nader vast te stellen – schade die zij daardoor heeft geleden op de directeur beheer verhalen. De rechtbank overwoog daartoe dat een bestuurder eerst aansprakelijk is jegens BJZ als hem van zijn handelen een ernstig verwijt kan worden gemaakt, wat afhangt van alle omstandigheden van het geval, waaronder de aard van de door de rechtspersoon BJZ uit te oefenen activiteiten, de in het algemeen daaruit voortvloeiende risico’s, de taakverdeling binnen het bestuur, de eventueel voor het bestuur geldende richtlijnen, de gegevens waarover de bestuurder beschikte of behoorde te beschikken ten tijde van de hem verweten beslissingen of gedragingen en het inzicht en de zorgvuldigheid die mogen worden verwacht van een bestuurder die voor zijn taak berekend is en deze nauwgezet vervult. Op basis van de omstandigheden van het geval concludeert het hof, anders dan de rechtbank, dat aan appellant geen ernstig verwijt valt te maken van zijn handelen met betrekking tot de panden, waardoor appellant niet aansprakelijk is op grond van artikel 2:9 BW.

X/Y

In dit geschil staat de vraag centraal of de (oud-)bestuurder (X) van de vennootschap jegens de vennootschap aansprakelijk is voor de schade die de vennootschap heeft geleden als gevolg van haar overplaatsing naar de afdeling Bijzonder Beheer van ABN AMRO. Vast komt te staan dat deze overplaatsing een direct gevolg is van het feit dat er door toedoen van de bestuurder geen pandrecht in eerste rang, maar in tweede rang aan de bank is verstrekt. Immers rustte op de activa van de vennootschap al een pandrecht van een zustervennootschap (waarvan X honderd procent aandeelhouder was). Het hof overweegt dat artikel 2:9 BW zich richt tot de formele (statutaire) bestuurder van een vennootschap (zie voorts art. 2:151/261 BW), die objectief beschouwd de kennis en de kunde moet bezitten die nodig zijn voor het uitoefenen van zijn taak. Reeds hieruit blijkt dat deze formele bestuurder zich niet aan de aansprakelijkheid op grond van artikel 2:9 BW kan onttrekken met het verweer dat de bestuurstaak niet door hem, maar feitelijk door een ander wordt verricht. Indien hij zich (vrijwillig, of zoals X in feite stelt: onvrijwillig) zonder kritiek en/of controle door een ander heeft laten leiden, komt dat desalniettemin voor zijn rekening en risico. Het hof overweegt dat een bestuurder in zodanige mate dient te begrijpen wat hij ondertekent, dat hij 'geen met de waarheid strijdige verklaring aflegt'. Het verweer dat de bestuurder de juridische finesses van het pandrecht naar eigen zeggen niet begrijpt, gaat niet op. Er is daarom sprake van een ernstig verwijt. Het feit dat de schade zich niet direct heeft geopenbaard doet daaraan niet af. Het overplaatsen naar Bijzonder Beheer staat in een conditio sine qua non-verband met het handelen van X.

X/Y

Een onderneming in financiële problemen klopt bij externe financiers aan voor onder andere een geldlening. De vennootschap gaat na ontvangst hiervan failliet, waarna de financiers de bestuurder aanspreken. De rechtbank oordeelt dat in casu niet aan het ‘Beklamelcriterium’ voldaan is, nu onder meer sprake is van (i) een onderneming die reeds ten tijde van het ontvangen van de lening in grote financiële problemen verkeerde, (ii) de financiële steun aanvankelijk leidde tot hernieuwde levering door leveranciers en plaatsing van nieuwe orders door belangrijke klanten en (iii) de bestuurder zich ten opzichte van anderen persoonlijk garant stelde, wat erop duidt dat het voor hem niet voorzienbaar was dat de onderneming niet aan haar verplichtingen zou kunnen voldoen.

X/Y

Bestuurdersaansprakelijkheid op grond van artikel 2:248 BW. In het licht van de bewijsvermoedens van lid 2 van dit artikel staat in dit geschil centraal de vraag in hoeverre is voldaan aan de administratie- c.q. publicatieplicht. Omdat de hardcopy administratie onder het beheer van de curator (gedeeltelijk) is verdwenen, zal een deskundige aan de hand van de resterende stukken moeten beoordelen in hoeverre met de verdwenen stukken (wel) aan de eisen van artikel 2:10 BW was voldaan. Hoewel er ten onrechte geen accountantsverklaring is gedeponeerd, en dus vaststaat dat er sprake is van kennelijk onbehoorlijk bestuur en vermoed wordt dat dit een belangrijke oorzaak is voor het faillissement, slagen de bestuurders erin dit vermoeden te weerleggen. Het hof komt hen hierin deels tegemoet, om te voorkomen dat zij in een slechtere bewijspositie komen te verkeren vanwege het kwijtraken van stukken door de curator.

VEB/bestuurders Landis

De VEB en Stichting VEB-Actie Landis spreken de directie van Landis Group N.V. aan voor de door beleggers geleden (koers)schade die is ontstaan als gevolg van – onder verantwoordelijkheid van die directie uitgebrachte – misleidende jaarrekeningen en publieke berichtgeving. Met een verwijzing naar de uitspraak van Rechtbank Midden-Nederland (ECLI:NL:RBMNE:2013:CA3225), die eerder de ‘misleidendheid’ heeft vastgesteld, concludeert de Rechtbank Amsterdam, met de VEB, dat de directie ter zake onrechtmatig heeft gehandeld ten opzichte van de aandeelhouders van Landis. De aandeelhouders kunnen worden aangemerkt als 'derden' in de zin van artikel 2:139 BW. Mede in het licht van de niet-concrete betwisting hiervan door X acht de rechtbank voldoende vaststaan dat sprake is van een causaal verband tussen de misleidende jaarrekening en de uitlatingen enerzijds en de door de aandeelhouders geleden schade anderzijds.

X/Y

Een B.V. stelt haar voormalig statutair bestuurder aansprakelijk op grond van artikel 2:9 BW. De bestuurder wordt het verwijt gemaakt, dat hij ten nadele van de vennootschap, kort gezegd, (i) een huurovereenkomst met zichzelf is aangegaan met betrekking tot een door hem in eigendom gehouden perceel; (ii) die overeenkomst vervolgens heeft opgezegd nadat hij dat perceel had verkocht, zodat de vennootschap met de nieuwe eigenaar een nieuwe overeenkomst moest sluiten, en (iii) namens de vennootschap aan zichzelf een niet-zakelijke lening heeft verstrekt. Het aangaan van de huurovereenkomst door de bestuurder kan volgens het hof niet worden aangemerkt als ernstig verwijtbaar, aangezien niet is bewezen dat geen redelijk denkend bestuurder deze overeenkomst zou hebben gesloten. Het – ten nadele van de vennootschap – beëindigen van deze overeenkomst kan in de gegeven omstandigheden wel als zodanig worden aangemerkt, net als het aan zichzelf in privé verstrekken van een aanzienlijke lening onder zeer gunstige voorwaarden.

X/Y

Gedaagden worden – kennelijk als bestuurders – in de onderhavige procedure aangesproken door twee stichtingen en een kerkgenootschap in verband met kennelijk door hen aan die rechtspersonen onttrokken personen. Deze uitspraak vormt het sluitstuk van de procedure, nadat de rechtbank eerder in een tussenvonnis – als eindoordeel – heeft beslist dat inderdaad sprake is van onrechtmatige onttrekkingen en aansprakelijkheid van gedaagden. In het tussenvonnis zijn eisers toegelaten tot bewijslevering ten aanzien van enkele nog niet toegewezen vorderingen. Nu eisers hebben afgezien van aanvullende bewijslevering, worden die resterende vorderingen afgewezen. Een van de gedaagden heeft nog aangevoerd dat zijn verklaring ter zitting verkeerd in het vonnis is opgenomen en de rechtbank verzocht haar oordeel te heroverwegen met inachtneming van de juiste verklaring. De rechtbank passeert dit verzoek nu het gaat om een eindoordeel en niet gebleken is dat dit gebaseerd is op onhoudbare feiten.