X/Y

In eerste aanleg is een kennelijk onbehoorlijke taakvervulling van een ex-bestuurder geconstateerd wegens het lenen aan concernvennootschappen zonder het stellen van zekerheden. Het hof stelt vast dat de bestuurder er redelijkerwijs niet van uit hoefde te gaan dat schuldeisers zouden worden benadeeld, omdat het doorlenen in het belang van het concern was (en dus in het eigen belang van de vennootschap) en omdat hij redelijkerwijs uit mocht gaan van het voortbestaan van de vennootschap. Omdat er externe omstandigheden zijn aangevoerd die oorzaak zijn van het faillissement, faalt het beroep van de curator op artikel 2:248 lid 2 BW.

X/Y

In deze zaak heeft de voorzitter van de raad van bestuur van HDI Gerling Verzekeringen N.V. ('Bestuurder') zaken gedaan met bevriende managing partners van een vennootschap in Dubai en de aan deze partners verbonden vennootschappen. Vaststaat dat door, althans in opdracht van de bestuurder, aan genoemde partners en aan deze laatsten verbonden vennootschappen aanzienlijke bedragen zijn overgemaakt, zonder dat ten aanzien van deze betalingen schriftelijke afspraken zijn gemaakt en daadwerkelijke zekerheden in de vorm van zakelijke rechten zijn bedongen. Ongeacht het antwoord op de vraag of deze betalingen in het belang van HDI zijn geweest, oordeelt de rechtbank dat daarmee sprake is van onbehoorlijk bestuur in de zin van artikel 2:9 BW. Zoals deze procedure illustreert, wordt bij een dergelijke handelwijze – aldus de rechtbank – een onaanvaardbaar risico genomen dat over de grondslag van de betalingen een geschil ontstaat, dan wel de tegenprestatie niet kan en/of zal worden geleverd. De omstandigheid dat medebestuurders van de gang van zaken op de hoogte zouden zijn geweest, disculpeert niet.

Antaser/Tima

Bestuurdersaansprakelijkheid. In deze zaak gaat het om de vraag of het onrechtmatig is dat Beheer B.V. (handelend via haar bestuurder) als bestuurder van Tima B.V. ervoor heeft gezorgd dat Tima de management fee aan Beheer bleef betalen terwijl zij de facturen van (haar contractspartij) Antaser BVBA onbetaald heeft gelaten. De rechtbank beantwoordt deze vraag bevestigend: wanneer een vennootschap die behoort tot een groep van vennootschappen, zoals Tima, niet over voldoende middelen beschikt om haar schuldeisers te voldoen en ook geen concrete perspectieven heeft dat deze situatie binnen afzienbare tijd zal verbeteren, is het in beginsel onrechtmatig – want in strijd met hetgeen naar ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt – dat zij een tot haar groep behorende crediteur, in dit geval Beheer, voldoet met voorrang boven niet tot haar groep behorende crediteuren, in dit geval Antaser. Door te bewerkstelligen dat Tima aan haar moedervennootschap Beheer maandelijks een management fee betaalde, waartoe zij de ten behoeve van Antaser ontvangen en aan haar af te dragen gelden gaandeweg verbruikte, terwijl zij Antaser onbetaald liet, heeft Beheer onrechtmatig gehandeld. Deze handelwijze is zo onzorgvuldig dat Beheer daarvan persoonlijk een ernstig verwijt treft. Voor deze onrechtmatige daad van Beheer is de bestuurder van Beheer hoofdelijk aansprakelijk op grond van artikel 2:11 BW.

eiser/bestuurder Contour Kliniek

Bestuurdersaansprakelijkheid afgewezen. De bestuurder wordt aansprakelijk gesteld vanwege het niet nakomen van verplichtingen door de vennootschap. Aangevoerd wordt onder meer dat de bestuurder ervoor heeft gezorgd dat de vorderingen van eiser niet werden betaald in een periode waarin andere schuldeisers van de vennootschap wel werden voldaan. De rechtbank oordeelt echter dat eiser onvoldoende concreet heeft gesteld welk ernstig verwijt gedaagde als (middellijk) bestuurder kan worden gemaakt en wijst de vordering af.

Marionetten

Bestuurdersaansprakelijkheid. Vaststaat dat het bestuur in de periode voorafgaand aan het faillissement niet heeft voldaan aan zijn verplichtingen uit artikel 2:10 BW en artikel 2:394 BW. Appellanten betogen dat andere oorzaken dan hun onbehoorlijk bestuur de faillissementen hebben veroorzaakt, onder meer door te stellen dat na een 'management buy-out' door de nieuwe aandeelhouders – private equity-partijen – is gekozen voor te zware financiering, gebaseerd op groei (door overnames), terwijl die groei minder was dan verwacht en ook de marktomstandigheden waren verslechterd. Volgens het hof verliezen appellanten hierbij uit het oog dat zij als bestuurders de autonome bevoegdheid en taak hebben de vennootschap te besturen. Het bestuur diende bij het aangaan van de financieringsovereenkomsten de belangen van de vennootschap en de daaraan verbonden onderneming te dienen. Dat betekent weliswaar dat het bestuur bij zijn besluitvorming rekening moet houden met de belangen van alle betrokkenen, maar vanzelfsprekend niet dat het bestuur zich dient te gedragen als een marionet van die aandeelhouders, aldus het hof. Als het bestuur zich wel zo laat gebruiken, dan kan het zich – aldus het hof – daar niet op beroepen ter ontzenuwing van het vermoeden dat onbehoorlijk bestuur een belangrijke oorzaak van het faillissement is geweest.

Stichting Urban Organism

Bestuurdersaansprakelijkheid. Het hof bekrachtigt het oordeel van de rechtbank dat sprake was van onbehoorlijke taakvervulling door een stichtingsbestuurder bij het laten doorgaan van een conferentie en het aangaan van financiële verplichtingen in dat verband. De stichting verkeerde toen feitelijk in een toestand van faillissement. Het toen voorliggende plan was ambitieuzer geworden, de organisatieperiode was erg kort en de opdracht vergde een forse investering. Appellant treft volgens het hof een verwijt ten aanzien van dit besluit dat geen redelijk handelend bestuurder in deze omstandigheden zou hebben genomen. De grief van appellant faalt. Het hof wijst de vordering van de curator tot een voorschot op de schadevergoeding toe.

X/Rekord Beteiligungs GmbH

Vonnis over bestuurdersaansprakelijkheid in faillissement aangehouden. Eiser legt aan zijn vordering ten grondslag dat gedaagde als bestuurder van Rekord Nederland onrechtmatig jegens hem heeft gehandeld door Rekord Nederland failliet te laten verklaren en door zichzelf kort voor het faillissement € 80.900 te doen toekomen en enkele maanden voor het faillissement een bijzonder lucratieve opdracht die feitelijk aan Rekord Nederland was gegund om niet over te dragen aan zichzelf of een derde partij. De rechtbank oordeelt dat gedaagde bij akte zal moeten toelichten wat er met deze opdracht is gebeurd en wat daarvan de financiële gevolgen voor Rekord Nederland zijn geweest. Eiser zal daarop vervolgens bij antwoordakte mogen reageren. De rechtbank houdt iedere verdere beslissing aan.

X Holding/Y Holding

Bestuurdersaansprakelijkheid afgewezen. Een ex-bestuurder van een houdstermaatschappij wordt aansprakelijk gesteld omdat zij in strijd met de statuten aandeelhouders niet heeft geraadpleegd bij het verlagen van de huurprijs in een huurovereenkomst en tot het aangaan van een sale-and-lease-backovereenkomst. Hoewel handelen in strijd met de statuten in beginsel leidt tot aansprakelijkheid, moeten feiten en omstandigheden, op grond waarvan zou kunnen worden aangenomen dat het gewraakte handelen in strijd met de statutaire bepalingen niet een ernstig verwijt oplevert, in het oordeel worden betrokken. Uit de statuten blijkt dat deze het financiële belang van aandeelhouders dienen en het hof stelt vast dat het financieel nadeel als gevolg van het handelen gering is gebleken. Er kan daarom geen ernstig verwijt gemaakt worden.

X/Y c.s.

Bestuurdersaansprakelijkheid op grond van onrechtmatige daad afgewezen. Is sprake van benadeling van eiseres als schuldeiser van gefailleerde, waarvan gedaagden (middellijk) bestuurders waren? Kunnen gedaagden uit hoofde van artikel 6:162 BW persoonlijk aansprakelijk worden gehouden voor de schuld van gefailleerde aan eiseres? Slechts in uitzonderlijke omstandigheden kan aanleiding zijn voor persoonlijke aansprakelijkheid van een bestuurder wegens het voortzetten van een onderneming en het dientengevolge onbetaald blijven van schuldeisers. De omstandigheid dat ten opzichte van de wederpartij primair sprake is van handelingen van de vennootschap en het maatschappelijk belang dat wordt voorkomen dat bestuurders hun handelen in onwenselijke mate door defensieve overwegingen laten bepalen, rechtvaardigen deze hoge drempel voor aansprakelijkheid van een bestuurder tegenover een derde. Volgens de rechtbank kan niet worden gezegd dat aan gedaagden persoonlijk een ernstig verwijt valt te maken van de door hen gemaakte beoordeling van de financiële situatie en de door haar op grond van die inschatting gemaakte afwegingen. Niet gebleken is van enige intentie om eiseres te benadelen.

Echtgenoten Stoker/Doopsgezinde gemeente te ’s-Gravenhage c.s.

Bestuurdersansprakelijkheid toegewezen. De echtgenoten Hans en Brigitte Stoker die elkaar opvolgden als penningmeester bij Kerkgenootschap Doopsgezinde gemeente te ’s-Gravenhage zijn jegens haar en anderen aansprakelijk voor een deel van de onrechtmatige onttrekkingen en schade op grond van bestuurdersaansprakelijkheid en onrechtmatige daad. Hans heeft erkend dat hij gelden heeft aangewend voor privédoeleinden, waarmee enkel de omvang van de onrechtmatige onttrekkingen in geschil is. Brigitte is niet aansprakelijk voor de onttrekkingen voor haar periode als penningmeester, maar wel voor de onttrekkingen tijdens haar functieperiode. Zij heeft onvoldoende invulling gegeven aan haar bestuurstaak, heeft als penningmeester het risico van onregelmatigheden en onttrekkingen niet afdoende onderkend en heeft onvoldoende toezicht gehouden. Hiervan valt haar persoonlijk een ernstig verwijt te maken. Zij heeft onvoldoende maatregelen ondernomen om dit risico te voorkomen en de gevolgen daarvan zo veel mogelijk te beperken. Omdat in verband met een onderdeel van de vordering nog bewijslevering dient te volgen, concludeert de rechtbank dat iedere verdere (eind)beslissing zal worden aangehouden.