Janssen q.q./X

Bestuurdersaansprakelijkheid na faillissement. Ten aanzien van de vordering van de curator op grond van artikel 2:248 BW overweegt het hof, onder verwijzing naar de norm gegeven in HR 20 oktober 2006, ECLI:NL:HR:2006:AY7916, NJ 2007/2 (Van Schilt/Janssen q.q.) en HR 30 november 2007, ECLI:NL:HR:2007:BA6773, NJ 2008/91 (Blue Tomato), dat, ook al zou moeten worden uitgegaan van schending van artikel 2:10 BW door het bestuur van Y, dan nog zou moeten worden beoordeeld of geïntimeerde het uit artikel 2:248 lid 2 BW voortvloeiende vermoeden heeft weerlegd. De bestuurders hebben naar het oordeel van het hof in casu voldoende aannemelijk gemaakt dat sprake is geweest van andere oorzaken voor het faillissement. Het hof kwalificeert de verder door de curator op grond van onrechtmatige daad ingestelde vorderingen als kennelijke Peeters/Gatzen-vorderingen. Deze vorderingen van curator slagen niet. Er is aldus het hof geen sprake van onrechtmatige selectieve betaling in het zicht van een faillissement. Omdat alleen met naderhand verkregen kennis een kantelmoment is aan te wijzen, gold het uitgangspunt dat de bestuurder de vrijheid heeft om bij het doen van betalingen aan schuldeisers naar eigen inzicht afwegingen te maken binnen de kaders van goed ondernemerschap. Betaling adviseurs ter zake van een potentiële overname valt daaronder.

Curator/Viva la Vida c.s.

Bestuurdersaansprakelijkheid in faillissement. Het verweer van gedaagde dat hij zich als (indirect) bestuurder bezighield met de externe contacten en dat een ander op grond van een onderlinge taakverdeling verantwoordelijk was voor de administratie van de gefailleerde rechtspersoon, doet aan de schending van de administratieplicht niet af en disculpeert het bestuur niet. Het bestuur van een rechtspersoon is en blijft verantwoordelijk voor het voeren van administratie, ook wanneer de administratieve taken niet binnen het bestuur zelf zijn belegd. Dat het, aldus gedaagde, de bedoeling was dat die ander zou toetreden tot het bestuur maakt dit niet anders, omdat het uiteindelijk zover niet is gekomen. Gedaagde is enig bestuurder gebleven en dus is hij alleen bestuursverantwoordelijk. Het verweer van gedaagde dat het beroep van de curator op schending van de administratieplicht oneigenlijk zou zijn, omdat de curator haar de toegang tot het bedrijfspand zou hebben ontzegd waardoor zij niet in staat is geweest de volledige administratie aan de curator over te leggen, moet als onvoldoende onderbouwd worden verworpen indien onvoldoende is onderbouwd dat ontbrekende delen van de administratie zich in dat pand bevinden. Gedaagde wordt door middel van bewijsopdracht opgedragen om niet alleen aannemelijk te maken dat het faillissement van de rechtspersoon een externe oorzaak kent, maar ook de feiten en omstandigheden waaruit blijkt dat dit nalaten geen onbehoorlijke taakvervulling oplevert in de zin van HR 30 november 2007, ECLI:NL:HR:2007:BA6773 (Blue Tomato).

Reuser q.q./X

X wordt als bestuurder door Reuser q.q. aangesproken in verband met een voor het faillissement van de vennootschap uitgevoerde overnametransactie, waarbij een bepaald bouwproject door de vennootschap is overgedragen aan IKB. De curator stelt daartoe dat deze transactie, waarvan een bruikleenovereenkomst deel uitmaakt, niet paste binnen de doelomschrijving en verder dat deze transactie paulianeus is. Voor de vraag of een handeling valt binnen de gewone bedrijfsuitoefening van de vennootschap in de zin van artikel 2:247 BW is volgens het hof in beginsel de formulering van de doelomschrijving in de statuten beslissend en niet of een rechtshandeling al dan niet bij herhaling wordt verricht. Het hof overweegt dat de overeenkomst tot de gewone bedrijfsuitoefeningen behoorde en dat daarom schriftelijkheid geen vereiste was. Het hof overweegt dat bestuurdersaansprakelijkheid een hoge drempel kent en verwijst hierbij naar HR 8 juli 2001, NJ 2001/454 en HR 20 juli 2008, NJ 2009/21. Nu het hof geen toereikende gronden aanwezig acht om te oordelen dat met de overnametransactie sprake is van een paulianeuze en/of onrechtmatige gedraging, ligt daarin reeds besloten dat niet kan worden gesproken van een overnametransactie die als daad van onbehoorlijk bestuur moet worden gekwalificeerd en waarvan de bestuurder een ernstig verwijt kan worden gemaakt.

Pirox

Bestuurdersaansprakelijkheid op grond van artikel 6:162 BW. Geldlener Pirox spreekt de (indirect) bestuurders van geldnemer Marona aan op grond van onrechtmatige daad. Kort gezegd wijst Pirox daarbij op het feit dat deze bestuurders hebben bewerkstelligd dat de geleende gelden direct na ontvangst door Marona naar aan de bestuurders gelieerde partijen zijn doorgesluisd, waardoor Marona niet in staat was deze gelden terug te betalen en Pirox zou zijn benadeeld. Het hof stelt voorop dat bij tekortschieten in de nakoming van een verbintenis of het plegen van een onrechtmatige daad in beginsel alleen de vennootschap aansprakelijk is voor daaruit voortvloeiende schade, maar dat onder bijzondere omstandigheden echter ook ruimte kan zijn voor aansprakelijkheid van een bestuurder van de vennootschap. Voor het aannemen van zodanige aansprakelijkheid is aldus het hof vereist dat die bestuurder ter zake van de benadeling persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt. Op basis van de gegeven omstandigheden is naar het oordeel van het hof Pirox in casu opzettelijk benadeeld door de bestuurders van Marona en is die bestuurders daarom een ernstig verwijt te maken.

X/Y

Bestuurdersaansprakelijkheid. Het cassatiemiddel richt klachten tegen de grondslag voor bestuurdersaansprakelijkheid. In de kern klaagt het middel dat het hof (i) niets overweegt over een persoonlijke zorgvuldigheidsverplichting, (ii) buiten beschouwing laat dat eisers geen bestuurders van A waren en (iii) dat onduidelijk is waarop het hof baseert dat eisers namens A handelen. De procureur-generaal bespreekt deze klachten tegen de achtergrond van de recentelijk gewezen arresten Spaanse Villa en Hezemans Air/X. en concludeert dat deze moeten falen. Daarnaast wijst het middel erop dat het hof heeft geoordeeld dat eisers jegens verweerders onrechtmatig hebben gehandeld en aansprakelijk zijn, terwijl zij daarbij over het hoofd ziet dat de rechtbank de vorderingen van verweerster 17 heeft afgewezen. Verweerster 17 heeft geen hoger beroep van dat eindvonnis ingesteld zodat het hof iets heeft toegewezen in zijn arrest dat in hoger beroep niet ter beoordeling voorlag. Aldus is het hof buiten de grenzen van de rechtsstrijd getreden.

eiseres/Mosadex C-V c.s.

Eiseres heeft (een deel van) de door haar gehouden aandelen in een onderneming die zich bezighoudt met de ontwikkeling van een insulinepen verkocht aan NIP Holding B.V. In het kader van deze verkoop is een earn-out-vergoeding overeengekomen en is de betaling van (een deel van) de koopprijs afhankelijk gesteld van de vervulling van een bepaalde voorwaarde (de milestone). Zowel de earn-out als de (voorwaardelijke) koopsom is onbetaald gebleven, omdat de voorwaarde voor de opeisbaarheid daarvan niet zijn vervuld. De bestuurders van NIP hebben opzettelijk het intreden van de voorwaarde van de milestone belet en daarom moet geacht worden dat de voorwaardelijke verbintenis is ingetreden.  De bestuurders is bovendien ter zake een ernstig verwijt te maken, tenzij zij kunnen aantonen dat het intreden van die voorwaarde (vooralsnog) niet mogelijk was.

X/Coöperatief Institute for Forward Thinking c.s.

Coöperatie voldoet niet aan verplichting leningovereenkomst en biedt geen verhaal. Persoonlijk ernstig verwijt bestuurder? Gelet op de uitlatingen van bestuurder kan niet ervan worden uitgegaan dat geleende gelden zijn besteed ten behoeve van projecten die in de toekomst inkomsten zouden kunnen genereren. De rechtbank acht daarbij van gewicht dat de bestuurder heeft verklaard dat de coöperatie al bij het aangaan van de lening nauwelijks activa had en dat de bestuurder de geleende gelden in belangrijke mate ten behoeve van zichzelf heeft aangewend en voor het overige de besteding op geen enkele wijze heeft onderbouwd. Onder deze omstandigheden is de rechtbank van oordeel dat hem persoonlijk een ernstig verwijt valt te maken.

Merrie Parcona

Verkoop van een gebrekkig paard. Op grond van het feitencomplex komt de rechtbank tot de overtuiging dat Parcona (het paard) voor levering neurectomie heeft ondergaan. Of de vennootschap op de hoogte was of behoorde te zijn kan volgens de rechtbank in het licht van artikel 6:228 lid 1 aanhef en onder c BW onbesproken blijven, nu de vennootschap bij een juiste voorstelling van zaken had moeten begrijpen dat X door de uitgevoerde neurectomie van het sluiten van de overeenkomst zou worden afgehouden. X heeft de overeenkomst rechtsgeldig vernietigd. De rechtbank oordeelt daarnaast dat de stelling dat de vennootschap wist van de uitgevoerde neurectomie en dat die wetenschap moet worden toegerekend aan D, onvoldoende is voor een persoonlijk ernstig verwijt in het kader van de door X jegens (indirect) bestuurders B, C en D ingestelde vorderingen wegens onrechtmatige daad. Gesteld – en zo nodig bewezen – had moeten worden dat D zelf wetenschap van de neurectomie had.

Gorter q.q./Construmax

Bestuurdersaansprakelijkheid in faillissement wegens het schenden van de boekhoudplicht en de publicatieplicht. Krachtens artikel 2:248 lid 2 BW staat vanwege het schenden van de boekhoud- en publicatieplicht vast dat er sprake is van een onbehoorlijke taakvervulling door het bestuur van gefailleerde. Het vermoeden dat de onbehoorlijke taakvervulling een belangrijke oorzaak is van het faillissement kan door gedaagde worden weerlegd. Hiertoe volstaat dat de aangesproken bestuurder aannemelijk maakt dat andere feiten of omstandigheden dan zijn onbehoorlijke taakvervulling een belangrijke oorzaak van het faillissement zijn geweest. Gedaagde is hier echter niet in geslaagd.

Kolkman q.q.

G, met wie gedaagde 1 in gemeenschap van goederen gehuwd is geweest, was financieel directeur van Weyl Beef Products B.V., dat in mei 2010 failliet is verklaard. Op vordering van de curatoren van Weyl is G als feitelijk beleidsbepaler wegens kennelijk onbehoorlijk bestuur aansprakelijk gehouden en veroordeeld tot betaling van het faillissementstekort. Omdat betaling uitbleef hebben de curatoren het faillissement van G aangevraagd. G heeft medio oktober aan de curator meegedeeld per 1 oktober 2012 als uitzendkracht bij X in dienst te zijn getreden. Het is de curator gebleken dat Harmax Participaties B.V., waarvan G directeur/enig aandeelhouder was, facturen aan X heeft gezonden voor werkzaamheden die G voor haar heeft verricht. G had aan de curator meegedeeld dat Harmax een inactieve vennootschap was. Deze facturen zijn door X betaald op een bankrekening die indirect gehouden wordt door gedaagde 1. De curator is van oordeel dat gedaagde 1 c.s. zich schuldig hebben gemaakt aan medeplegen/medeplichtigheid van bedrieglijke bankbreuk. Door de inkomsten, althans die gelden, buiten de boedel om te leiden naar eigen bankrekening(en) in het vooruitzicht van het (onontkoombare) faillissement van G hebben gedaagde 1 c.s. volgens de curator onrechtmatig jegens de boedel gehandeld. Voorts is gedaagde 1 als enig aandeelhouder/bestuurder van gedaagde 2 op grond van artikel 2:9 jo. 6:6 BW hoofdelijk aansprakelijk voor het bedrag dat gedaagde 2 ten onrechte van X heeft ontvangen. Het op deze wijze wegsluizen van door G verdiende revenuen is een bedrieglijke schijnvertoning met als eerste doel die gelden buiten het zicht en bereik van crediteuren van G – als de curatoren van Weyl – te houden en in later stadium evenzo aan het zicht van de curator in het eigen – onontkoombare – faillissement van G te onttrekken. Door mede te werken aan deze constructie is gedaagde 1 ter zake medepleger/medeplichtig. Het argument van gedaagde 1 dat zij uit hoofde van de boedelscheiding nog geld van G te vorderen c.q. te verrekenen zou hebben, wordt allereerst gelogenstraft, althans blijkt op geen enkele manier uit het gesloten echtscheidingsconvenant, laat staan enig ander stuk.