Curatoren Zuid-Hollandse Glascentrale Beheer B.V. c.s./Y

De curatoren van Zuid-Hollandse Glascentrale Beheer B.V. c.s. vorderen in rechte veroordeling van de echtgenote van de bestuurder (verweerster in cassatie), op de grond dat zij als ‘feitelijk bestuurder’ aansprakelijk is voor het faillissementstekort. Het hof heeft geoordeeld dat verweerster met succes een beroep heeft gedaan op de disculpatiemogelijkheid van artikel 2:248 lid 3 BW, inhoudende dat een bestuurder niet aansprakelijk is indien hij bewijst dat de onbehoorlijke taakvervulling door het bestuur niet aan hem te wijten is en dat hij ook niet nalatig is geweest in het treffen van maatregelen om de gevolgen daarvan af te wenden. Volgens de A-G en de Hoge Raad blijkt uit het bestreden arrest niet dat, en op welke grond, door het hof geoordeeld zou zijn dat (in tegenstelling tot hetgeen de rechtbank in eerste aanleg uitdrukkelijk en gemotiveerd geoordeeld heeft) bewezen moet worden geacht dat verweerster niet nalatig is geweest in het treffen van maatregelen om de gevolgen van de onbehoorlijke taakvervulling door het bestuur af te wenden. De Hoge Raad vernietigt om die reden het arrest van het hof.

Hoff q.q./X Beheer B.V. en Y

De curator van WNA spreekt de bestuurder van die vennootschap (samen met de indirect bestuurder) aan in verband met door WNA selectief aan een zustervennootschap verrichte betalingen in de periode voorafgaand aan het faillissement. De rechtbank overweegt dat dergelijke betalingen niet meer zijn toegestaan vanaf het moment dat de rechtspersoon heeft besloten zijn activiteiten te beëindigen en niet over voldoende middelen beschikt om alle schuldeisers te voldoen, dan wel indien zijn insolventie onvermijdelijk blijkt, tenzij die voorkeursbehandeling kan worden gerechtvaardigd door bijzondere omstandigheden (HR Coral/Stalt). De rechtbank is van oordeel dat uit de gang van zaken in de maanden vóór het faillissement van WNA genoegzaam volgt dat de financiële situatie van WNA zodanig slecht was dat de (indirect) bestuurder wist, althans er rekening mee diende te houden dat er geen volledige betaling meer zou kunnen plaatsvinden aan alle crediteuren en dat het faillissement van WNA onvermijdelijk was.

VKB

Curator houdt de bestuurder persoonlijk aansprakelijk wegens het aangaan van participaties, terwijl de bestuurder diende te weten dat de vennootschap deze niet na zou komen en geen verhaal zou bieden. De rechtbank stelt vast dat de bestuurder een ernstig verwijt valt te maken. De rechtbank overweegt echter dat er geen sprake is van schending van een zorgvuldigheidsnorm die alle schuldeisers van de vennootschap als zodanig in hun verhaalsbelangen beschermt, maar dat hier sprake is van een bepaalde groep schuldeisers. Deze schuldeisers hebben dus een eigen vorderingsrecht. De curator is niet bevoegd deze vordering in te stellen. De stelling dat de curator handelt op basis van een lastgevingsovereenkomst wordt afgewezen onder verwijzing naar HR 16 september 2005, NJ 2005/311, (De Bont/Bannenberg q.q.) en HR 14 januari 2011, NJ 2011/366, (Butterman q.q./Rabobank).

Rabobank Twente/A

Aansprakelijkheid van bestuurder wegens het overmaken van gelden van de rekening van de vennootschap op de dag dat deze failliet wordt verklaard (zie voor eenzelfde casus OR 2015 – 0106). De rechtbank oordeelt dat voor aansprakelijkheid van de bestuurder ernstig verwijtbaar handelen vereist is. Daarvan is in casu sprake omdat hij wist of had moeten weten dat de BV failliet verklaard werd, en desondanks een betalingsopdracht heeft gegeven.

ING/X

Een bestuurder vraagt faillissement aan en verstrekt diezelfde dag tevens betalingsopdrachten aan de ING. ING spreekt de bestuurder persoonlijk aan uit hoofde van onrechtmatige daad. De vorderingen van ING worden door het hof afgewezen. De Hoge Raad vernietigt, in navolging van de conclusie van A-G Timmerman, het arrest van het hof. De Hoge Raad oordeelt dat het hof, door te oordelen dat gesteld noch gebleken is dat de bestuurder persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt, hetzij blijk heeft gegeven van een onjuiste rechtsopvatting hetzij die oordelen ontoereikend heeft gemotiveerd. Daarnaast overweegt dat Hoge Raad dat voor aansprakelijkheid van een bestuurder van een vennootschap voor een tekortkoming of onrechtmatige daad van die vennootschap de onbekendheid met een bepaalde wettelijke regel (zoals de terugwerkende kracht van een faillissement) mede van belang kan zijn. Ten slotte overweegt de Hoge Raad nog dat het aan de bestuurder is om in het kader van haar verweer aan te voeren dat zij niet op de hoogte was van het feit dat een faillissement terugwerkt tot 00:00 uur van de dag waarop het is uitgesproken. De Hoge Raad vernietigt dan ook het arrest van het hof.

X/Y

Geen bestuurdersaansprakelijkheid: eiser stelt dat door toedoen van gedaagde, de tandartspraktijk van gedaagde, zijn verplichtingen tegenover eiser onder de huurovereenkomst niet is nagekomen. Volgens de rechtbank heeft gedaagde – een in Polen gediplomeerde tandarts – als bestuurder niet zodanig onzorgvuldig gehandeld dat hem een persoonlijk verwijt kan worden gemaakt voor niet-nakoming van de huurovereenkomst. Gelet op de ontstane negatieve publiciteit rondom zijn tandartspraktijk, de daaropvolgende terugloop van het klantenbestand terwijl geen zicht was op wanneer de vereiste BIG-registratie zou rondkomen, is het volgens de rechtbank niet onbegrijpelijk dat gedaagde heeft besloten de tandartspraktijk te verkopen.

Woonverenging c.s./oud-bestuurders

Woonvereniging c.s. spreekt oud-bestuurders aan uit onrechtmatige daad. Er zijn onder andere misleidende notulen gehanteerd en er is geen ledenregistratie bijgehouden. De rechtbank stelt vast dat de oud-bestuurders onrechtmatig hebben gehandeld jegens Woonvereniging c.s. De zaak wordt verwezen naar de rol voor nadere toelichting op de vorderingen en de gestelde schade.

Crane Services

Een bestuurder sluit namens Crane Services een koopovereenkomst met betrekking tot de aankoop van de aandelen die de verkoper houdt in een andere vennootschap. In de overeenkomst is een financieringsvoorbehoud opgenomen. De koper ziet af van de koop, maar laat na om op de voorgeschreven wijze op het voorbehoud een beroep te doen. Crane Services is door het hof dan ook veroordeeld tot nakoming van de overeenkomst. Zij kan hier echter niet aan voldoen vanwege een gebrek aan middelen. De verkoper spreekt daarom de bestuurder aan en vordert schadevergoeding. Het hof stelt de verkoper in het gelijk. De Hoge Raad vernietigt echter het oordeel van het hof, omdat het hof heeft nagelaten te onderzoeken of bestuurder een ernstig verwijt kan worden gemaakt. Voor het aannemen van bestuurdersaansprakelijkheid is immers vereist dat de bestuurder ter zake van de benadeling persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt. (Zie laatstelijk HR 5 september 2014, ECLI:NL:HR:2014:2627, NJ 2015/22 en HR 5 september 2014, ECLI:NL:HR:2014:2628, NJ 2015/21).

X/Y

A is enig aandeelhouder in vennootschap X. Vlak voor de overdracht van zijn aandelen aan vennootschap Y heeft A een tussentijdse dividenduitkering gedaan ten laste van de vrije reserves. Een deel van de uitkering kan worden uitbetaald, omdat Y kort daarvoor een achtergestelde lening is aangegaan. Het overige deel van de uitkering wordt omgezet in een lening. Na faillissement van vennootschap X vordert de curator A hoofdelijk te veroordelen tot betaling van het faillissementstekort op grond van artikel 2:248 lid 1 BW jo. artikel 2:11 BW. De rechtbank wijst de vordering toe. Het hof wijst de vordering af. Hoewel de betalingsverplichtingen van vennootschap X als gevolg van dividenduitkering (en met name de daarmee gemoeide leningen) zijn toegenomen, is daarmee niet haar liquiditeitspositie in negatieve zin aangetast, in die zin dat zij daardoor in betalingsmoeilijkheden werd gebracht. Evenmin is er reden om aan te nemen dat de dividenduitkering, zoals deze heeft plaatsgevonden, redelijkerwijs tot gevolg zou hebben dat de crediteuren van X niet meer zouden kunnen worden voldaan.

X/Y

Bestuurdersaansprakelijkheid en eisen van behoorlijke rechtspleging. Koper van aandelen in een vennootschap houdt de bestuurder en de (vermeend) feitelijk beleidsbepaler, beide in die hoedanigheid, maar ook als aandeelhouders van verkoper, aansprakelijk voor het niet leveren van de aandelen door de inmiddels ontbonden verkoper. Koper stelt schade te hebben geleden als gevolg van het mislopen van belastingvoordeel (compensabel verlies), alsmede als gevolg van onttrekkingen die zijn gedaan van de bankrekening van de vennootschap. Koper heeft volgens het hof evenwel onvoldoende onderbouwd dat sprake is van schade en dat gedaagden (geïntimeerden) een verwijt kan worden gemaakt dat hun persoonlijke aansprakelijkheid ter zake vestigt. Het hof overweegt dat wanneer een partij een omvangrijk rapport als het onderhavige in het geding brengt, dit het hof niet noopt alle daarin vermelde feiten en omstandigheden zonder meer als door die partij aan haar standpunt ten grondslag gelegde stellingen aan te merken.