Enquête ICTS International N.V.

OK; enquête. Een minderheidsaandeelhouder verzoekt de OK een onderzoek te bevelen naar het beleid en de gang van zaken bij een naamloze vennootschap waarvan de aandelen op een Amerikaans handelsplatform worden verhandeld. Volgens de minderheidsaandeelhouder wordt de vennootschap in feite gebruikt als familieholding van een familie die de meerderheid van de aandelen houdt, en zijn er tegen niet-marktconforme voorwaarden verschillende transacties verricht met aan die familie gelieerde partijen, zonder dat daarover voldoende transparantie is verschaft. De OK overweegt allereerst dat er geen algemene vergaande informatieplicht bestaat jegens een individuele aandeelhouder. Er is in dit geval geen sprake van besloten verhoudingen, ook al wordt het merendeel van de aandelen gehouden door de familie. Het gaat immers om een naamloze vennootschap en de aandelen daarvan worden verhandeld op een handelsplatform. Bij een tweetal transacties meent de OK dat sprake was van een tegenstrijdig belang, onder andere aandelenuitgifte aan alle leden van de raad van commissarissen, en ziet de OK redenen om aan een juist beleid en juiste gang van zaken te twijfelen. De overige transacties rechtvaardigen geen onderzoek. Het verzoek wordt gedeeltelijk toegewezen.

Enquête Stichting Reinier Haga Groep en Stichting Reinier de Graaf Groep

OK; enquête. Stichting Reinier Haga Groep en Stichting Reinier de Graaf Groep verzoeken de OK een onderzoek te gelasten naar het beleid en de gang van zaken van beide stichtingen en onmiddellijke voorzieningen te treffen. Volgens de stichtingen zijn er gegronde redenen voor twijfel aan een juist beleid en een juiste gang van zaken. Stichting Reinier Haga Groep is oorspronkelijk opgericht ter uitvoering van een bestuursmodel waarbij het de bedoeling was om het Reinier de Graaf Gasthuis ziekenhuis, het Haga Ziekenhuis en het LangeLand ziekenhuis zo snel mogelijk te fuseren. Dat governance model is onwerkbaar geworden vanaf het moment dat gezamenlijk is besloten om niet te fuseren maar juist uiteen te gaan. De belangen van de ziekenhuizen lopen sindsdien niet meer parallel maar zijn juist tegenstrijdig geworden. De stichtingen slagen er niet in om de bestuurlijke inrichting zodanig te wijzigen, dat een eind wordt gemaakt aan de structurele belangenverstrengeling binnen de stichtingen, op een termijn die nodig is om de ontvlechting tot stand te brengen. De OK beveelt een onderzoek naar het beleid en de gang van zaken en treft onmiddellijke voorzieningen.

Enquête CreditAccess India N.V.

OK; enquête. Het enquêteverzoek van een gekwalificeerde aandeelhouder wordt door de OK afgewezen, onder meer omdat dit verzoek niet op redelijke grond is gedaan in de zin van artikel 2:350 lid 2 BW. In cassatie klaagt de aandeelhouder dat de OK een onjuiste maatstaf heeft aangelegd bij haar oordeel. De Hoge Raad overweegt dat een enquêteverzoek niet op redelijke grond is gedaan als het doen van dit verzoek in de verhouding tot de rechtspersoon misbruik van procesrecht oplevert, waarvan sprake is als het doen van het verzoek tot enquête, gelet op de evidente ongegrondheid ervan, in verband met de betrokken belangen van de rechtspersoon achterwege had behoren te blijven. De Hoge Raad oordeelt dat daarvan sprake is en wijst het cassatieberoep af.

Concernenquête Centric

OK; enquête. De advocaat-generaal van het OM verzoekt de OK om een onderzoek te bevelen naar het beleid en de gang van zaken van Centric Holding B.V. c.s. en om onmiddellijke voorzieningen te treffen voor de duur van de procedure. Volgens de OK is voldoende gebleken dat het verzoek van de advocaat-generaal is gedaan in het openbaar belang (art. 2:345 lid 2 BW). Er bestaan gegronde redenen om te twijfelen aan een juist beleid en een juiste gang van zaken van Centric Holding B.V. c.s. en er zijn zwaarwegende redenen die maken dat de toestand van de vennootschappen het treffen van onmiddellijke voorzieningen vereist. De verzochte voorzieningen, waaronder de schorsing van bestuurder Sanderink en de overdracht van de door hem gecontroleerde aandelen aan een tijdelijk beheerder, worden toegewezen.

Enquête Cicerone Holding B.V.

OK; enquête. Een joint venture van twee partijen is in acute geldnood komen te verkeren. Een van de joint venture partners verzoekt de OK een onderzoek te bevelen naar het beleid en de gang van zaken van de joint venture en enkele onmiddellijke voorzieningen te treffen. De verzochte onmiddellijke voorzieningen moeten het mogelijk maken dat de verzoekende joint venture partner in de gelegenheid wordt gesteld op zeer korte termijn een noodfinanciering aan de joint venture te verstrekken. De statuten en de aandeelhoudersovereenkomst van de joint venture vereisen een unaniem besluit van de aandeelhouders respectievelijk bestuurders voor statutenwijziging en besluiten over financiering. De andere joint venture partner weigert zijn medewerking. De OK oordeelt vooralsnog alleen over het verzoek tot het treffen van onmiddellijke voorzieningen. In een situatie waarin de OK nog geen onderzoek gelast, kan de OK alleen onmiddellijke voorzieningen treffen als naar haar oordeel gegronde redenen bestaan te twijfelen aan een juist beleid en een juiste gang van zaken van de rechtspersoon en er zwaarwegende redenen zijn die maken dat de toestand van de rechtspersoon het treffen van die onmiddellijke voorzieningen vereist. Daar is naar het voorshands oordeel van de OK in casu aan voldaan, omdat het noodzakelijk is voor de continuïteit van de joint venture dat financiering beschikbaar komt. Enkel de verzoekende joint venture partner kan deze financiering verstrekken, maar de bepalingen in de statuten en de aandeelhoudersovereenkomst staan hieraan in de weg. De OK benoemt een zelfstandig bevoegd bestuurder met een beslissende stem bij de joint venture en bepaalt dat één door de andere joint venture gehouden aandeel in het kapitaal van de joint venture ten titel van beheer aan een derde partij is overgedragen. Verder bepaalt de OK dat voor een besluit tot het verstrekken van financiering geen unanimiteit in het bestuur of de algemene vergadering meer is vereist. Een dergelijk besluit kan met een gewone meerderheid worden genomen, waarbij de beheerder van het aandeel vóór moet stemmen.

Enquête Atlas Hotel – verzoeken tot aanvullende onmiddellijke voorzieningen

OK; enquête. In de reeds gelaste enquête bij een onderneming worden verschillende verzoeken gedaan tot het treffen van aanvullende onmiddellijke voorzieningen. De door de OK aangestelde tijdelijk bestuurder verzoekt het opschorten van het onderzoek en beperking van de omvang en kosten van het onderzoek, het schorsen van een bestuurder, en het overdragen van één aandeel van ieder van de twee aandeelhouders ten titel van beheer aan de tijdelijk bestuurder. Eén van de twee bestuurders, tevens aandeelhouder, verzoekt om de tijdelijk bestuurder te ontheffen uit zijn functie, de andere bestuurder (tevens aandeelhouder) te schorsen als bestuurder, althans voorzieningen te treffen die de OK juist acht. De andere bestuurder, tevens aandeelhouder, verzoekt het aanhouden van het onderzoek en het geven van aanwijzingen aan de onderzoeker die zien op het aanpassen van het plan van aanpak en een betere begroting van de kosten. De OK wijst de verzoeken tot het opschorten, althans het beperken van de omvang van het onderzoek af. Volgens de OK kan een onderzoek nog steeds bijdragen aan sanering en herstel van de gezonde verhoudingen binnen de onderneming en/of opening van zaken en vaststelling bij wie verantwoordelijkheid rust voor mogelijk blijkend wanbeleid. De uurtarieven en begroting voor het onderzoek komen de OK niet onredelijk voor. De OK oordeelt dat de verwijten jegens de tijdelijk bestuurder niet tot ontheffing kunnen leiden, nu niet is gebleken dat de tijdelijk bestuurder kennelijk onredelijk heeft gehandeld of zal handelen. Het verzoek door de tijdelijk bestuurder tot het schorsen van een bestuurder acht de OK toewijsbaar, nu de betreffende bestuurder gedrag heeft vertoond dat een redelijk handelend bestuurder onwaardig is. Het verzoek tot schorsing van de andere bestuurder wijst de OK af. Het verzoek tot tijdelijke overdracht van de aandelen ten titel van beheer wijst de OK toe, zij het dat de aandelen niet zullen worden overgedragen aan de tijdelijk bestuurder maar aan een bij afzonderlijke beschikking door de OK te benoemen beheerder.

Concernenquête Hoefnagels Holding c.s.

Deze zaak gaat over een conflict tussen een vader en twee zoons die binnen een onderneming attracties op kermissen exploiteren. De relatie tussen vader en zoons verslechtert, waardoor geen overleg over de bedrijfsvoering meer plaatsvindt. De zoons verzoeken de OK een onderzoek te bevelen naar het beleid en de gang van zaken van de vennootschappen. Verder vorderen zij onmiddellijke voorzieningen. De OK beveelt een onderzoek naar het beleid en de gang van zaken en benoemt als onmiddellijke voorziening een onafhankelijk persoon als bestuurder met een beslissende stem. De aanwijzing van een onderzoeker wordt voorlopig aangehouden.

Enquête Esperaza Holding B.V.

OK; enquête. De geschorste bestuurder en de door beheer getroffen aandeelhouder gaan in cassatie tegen de beschikking van de OK, waarbij een onderzoek is gelast maar het beleid en de gang van zaken van de vennootschap, bij wijze van onmiddellijke voorziening de desbetreffende bestuurder is geschorst, een bestuurder is benoemd met beslissende stem en exclusieve vertegenwoordigingsbevoegdheid, en de aandelen van de minderheidsaandeelhouder ten titel van beheer zijn overgedragen. In cassatie klagen de geschorste bestuurder en de door beheer getroffen aandeelhouder onder andere over het oordeel van de OK over de ontvankelijkheid van het enquêteverzoek. De vennootschap zou niet rechtsgeldig zijn vertegenwoordigd bij de indiening van het enquêteverzoek en de meerderheidsaandeelhouder zou in strijd met artikel 2:349 lid 1 BW haar bezwaren niet tevoren kenbaar hebben gemaakt. De conclusie van A-G Assink strekt tot verwerping van het cassatieberoep. De A-G concludeert dat de OK geen blijk geeft van een onjuiste rechtsopvatting door te oordelen dat een andere opvatting waarbij de geschorste bestuurder de facto steeds zou kunnen verhinderen dat een onderzoek naar (onder meer) zijn eigen rol en handelen kan plaatsvinden, te zeer afbreuk zou doen aan een effectieve werking van het enquêterecht. De A-G concludeert verder dat het bepaalde in artikel 2:349 lid 1 BW inzake niet-ontvankelijkheid niet van toepassing is indien het verzoek is gedaan door de rechtspersoon. Alleen de rechtspersoon komt een beroep toe op de niet-ontvankelijkheidsgrond van artikel 2:349 lid 1 eerste zin BW. De Hoge Raad volgt de conclusie van de A-G, verwerpt het cassatieberoep en doet de zaak af met toepassing van artikel 81 RO.

Enquête PATzest c.s.

OK; enquête. De twee indirecte aandeelhouders en bestuurders van een onderneming raken gebrouilleerd. Een van hen treedt af als bestuurder en voelt zich sindsdien onvoldoende door zijn medeaandeelhouder geïnformeerd over het beleid en de gang van zaken van de onderneming. Als de ex-bestuurder in zijn laatste werkdagen een grote hoeveelheid aan know how en administratie van de onderneming downloadt, start de bestuurder een arbitrageprocedure tegen de ex-bestuurder en escaleert het conflict. De bestuurder start een procedure bij de OK. De OK beveelt een onderzoek naar het beleid en de gang van zaken van de onderneming, omdat de verhouding tussen de aandeelhouders zodanig blijkt te zijn verstoord dat over tal van onderwerpen geen besluit kan worden genomen in de algemene vergaderingen, wat zijn weerslag heeft op het functioneren van de onderneming, en treft een aantal onmiddellijke voorzieningen.

Concernenquête Betap Holding B.V.

OK; enquête. Deze zaak gaat over een conflict tussen de twee broers als gezamenlijk (indirect) bestuurders en certificaathouders van een familieconcern. De verstandhouding tussen de broers is ernstig verstoord, waardoor zowel op bestuursniveau als op aandeelhoudersniveau een impasse is ontstaan. Volgens de OK staat de huidige situatie in de weg aan een adequaat functioneren van het bestuur en de algemene vergadering als organen van het familiebedrijf. Hierdoor zijn er gegronde redenen om te twijfelen aan het beleid en de gang van zaken van het concern. Ook is naar het oordeel van de OK voldaan aan de vereisten uit de SNS-beschikking voor het toewijzen van een concernenquête. De OK gelast daarom een concernenquête. Bij wijze van onmiddellijke voorzieningen schorst de OK beide broers als bestuurders, zal de OK een onafhankelijk bestuurder benoemen en zal de OK een beheerder benoemen die de rechten en bevoegdheden van de algemene vergadering van aandeelhouders van de moedervennootschap zal uitoefenen