Verwijzingsarrest Mobile Services

Nadat de Hoge Raad heeft geoordeeld dat het bewijsvermoeden van artikel 2:248 lid 2 BW ook kan worden weerlegd door te verwijzen naar een niet van buiten komende oorzaak van het faillissement, moet het Hof ’s-Hertogenbosch beoordelen of de bestuurders van Mobile Services een andere belangrijke oorzaak van het faillissement (dan kennelijk onbehoorlijke taakvervulling van het bestuur) aannemelijk hebben gemaakt. Het hof oordeelt dat de bestuurders hierin zijn geslaagd en wijst de vorderingen van de curator af. De oorzaak van het faillissement is gelegen in verslechterende marktomstandigheden. De onderneming is de economische tegenslag niet te boven gekomen door een conflict tussen de bestuurders.

Bestuurdersaansprakelijkheid voor het faillissementstekort

Een curator heeft de bestuurders van een failliete vennootschap aansprakelijk gesteld vanwege onbehoorlijk bestuur. Evenals eerder de rechtbank wijst het hof de vorderingen toe. De curator heeft geconstateerd dat er diverse – niet onderbouwde – vermogensverschuivingen hebben plaatsgevonden. Daarom is niet voldaan aan de boekhoudplicht, waardoor vaststaat dat sprake is geweest van onbehoorlijk bestuur. De verweren van het bestuur slagen niet. Ook ziet het hof geen aanleiding tot matiging.

Curator/Bestuurders van House of Shoes Nederland B.V. en House of Shoes Retail B.V.

De curator stelt de bestuurders van twee failliete bv’s aansprakelijk voor het boedeltekort op grond van artikel 2:248 lid 1 BW, omdat zij een doorstart hebben bewerkstelligd zonder adequate financiering. Evenals eerder de rechtbank oordeelt het hof dat de doorstart van een onderneming zonder voldoende financiering in casu grond voor bestuurdersaansprakelijkheid oplevert. Omdat ook andere omstandigheden hebben bijgedragen aan het faillissement en niet is gebleken dat de bestuurders persoonlijk voordeel hebben behaald, matigt het hof de aansprakelijkheid met 75%.

Vernietiging borgtocht wegens ontbreken toestemming echtgenote

Een directeur-grootaandeelhouder stelt zich borg voor de schuld van zijn vennootschap. Zijn echtgenote heeft echter geen toestemming verleend en doet een beroep op vernietiging. De schuldeiser vordert betaling. De vraag staat centraal of de borgtocht is verstrekt ten behoeve van de normale bedrijfsuitoefening van het bedrijf van de vennootschap. De rechtbank meent van wel en wijst de vordering van de schuldeiser toe. In hoger beroep oordeelt het hof dat de borgtocht is aangegaan terwijl de vennootschap in een uitzonderlijke financiële situatie verkeerde en haar voortbestaan onzeker was, waarmee de overeenkomst niet behoorde tot de normale bedrijfshandelingen. Nu de toestemming van de echtgenote ontbrak, was de borgtocht vernietigbaar. Anders dan de rechtbank wijst het hof de vorderingen af.

Nederlands Opleidingsbureau B.V. c.s./Holding Intermeat B.V. c.s.

Post M&A-geschil. In deze procedure staat de vraag centraal of de verkoper van aandelen in het kapitaal van een vennootschap enkele garanties uit de koopovereenkomst heeft geschonden door de wetenschap die hij had over de ontwikkelingen bij twee belangrijke klanten van de doelvennootschap en de daarmee samenhangende verwachte terugloop van de afname van diensten niet met de koper te delen. De rechtbank oordeelde in eerste aanleg dat de koper deels slaagde in zijn bewijslast van schending van garanties, en veroordeelde de verkoper tot schadevergoeding ex artikel 6:74 BW. De rechtbank oordeelde dat de bestuurdersaansprakelijkheidsvordering jegens de bestuurders van de verkoper onvoldoende onderbouwd was. De koper wordt in reconventie door de rechtbank veroordeeld tot betaling van een management fee. De koper gaat in hoger beroep. Het hof wijst de vordering uit hoofde van schending van de garanties af nu het, gelet op de getuigenverklaringen en bij gebreke van ander meer objectief steunbewijs, niet met een voldoende mate van zekerheid de juistheid vast kan stellen van de stellingen van de koper. Nu de vordering die is gebaseerd op de schending van garanties afgewezen is, kan de in dat verband ingestelde vordering van de koper jegens de bestuurders van de verkoper (uit hoofde van bestuurdersaansprakelijkheid) niet slagen. Het hof overweegt in reconventie wel – net als de rechtbank - dat de koper nog (een deel van) de management fee en – anders dan de rechtbank - de earn-out aan de verkoper moet voldoen. De exhibitievordering die door de verkoper ingesteld is vanwege de earn-out vordering wordt door het hof afgewezen wegens gebrek aan een rechtmatig belang. Het hof vernietigt het vonnis van de rechtbank en wijst de vorderingen van de koper af.

Stichting 20-01/Qred Företagslan AB (Qeld Bedrijfsleningen)

Een stichting en een bedrijf dat geldleningen verstrekt in de zakelijke sfeer, sluiten in 2019 een kredietovereenkomst. De bestuurder van de stichting stelt zich borg en verbindt zich hoofdelijk voor de terugbetalingsverplichting van de stichting. Als de stichting na enige tijd de kredietsom nog niet heeft terugbetaald en de kredietverstrekker haar tevergeefs rappelleert, worden de stichting en haar bestuurder gedagvaard en vordert de kredietverstrekker terugbetaling van het geleende bedrag. De stichting en de bestuurder stellen dat er sprake is van een particuliere borgtocht en dat de kredietverstrekker zijn zorgplicht niet heeft nageleefd. In eerste aanleg wordt de vordering van de kredietverstrekker toegekend en oordeelt de kantonrechter dat sprake is van een zakelijke borgtocht. In hoger beroep is het voorlopig oordeel van het hof dat sprake is van een particuliere borgtocht en wordt iedere verdere beslissing aangehouden. Partijen worden in de gelegenheid gesteld om tijdens een nader te bepalen mondelinge behandeling hun standpunten verder toe te lichten.

Bestuurder van Integrated Computer Control Systems B.V./Advocatenmaatschap

Een vennootschap heeft een advocatenmaatschap ingeschakeld om een cassatieadvies te schrijven, maar de factuur van de maatschap bleef onbetaald. Nadat de vennootschap na een gerechtelijke veroordeling tot betaling van de factuur geen verhaal bood, stelt de maatschap de bestuurder van de vennootschap aansprakelijk op grond van verhaalsfrustratie. In eerste aanleg is de vordering toegewezen. De kantonrechter oordeelde dat de bestuurder ernstig verwijtbaar heeft gehandeld door de opdracht aan de maatschap te geven terwijl de vennootschap geen verhaal bood. De bestuurder komt in hoger beroep op tegen dit oordeel. Volgens de bestuurder heeft de kantonrechter de Beklamel-norm onjuist toegepast. Het hof oordeelt dat de kantonrechter de toepasselijke maatstaf heeft miskend en dat de grieven deels slagen, maar dat dit niet leidt tot een andere uitkomst. Het hof bekrachtigt het vonnis van de kantonrechter.

Bestuurders Modecentrum Y B.V./Erfgenaam van voormalig werknemer

De erfgenaam van een werknemer, die een onbetaalde vordering heeft op zijn ex-werkgever uit hoofde van een schadevergoeding wegens onregelmatig ontslag, vordert betaling van deze vordering door de indirecte bestuurders van de werkgever (die inmiddels failliet is verklaard). Volgens de erfgenaam hebben deze bestuurders bewerkstelligd dan wel toegelaten dat de vordering van de werknemer niet werd betaald. De indirecte bestuurders stellen dat de werkgever onvoldoende financiële middelen had om de vordering van de werknemer te voldoen. In geschil is of de (indirecte) bestuurders onrechtmatig hebben gehandeld tegenover de werknemer. Het hof oordeelt – net als de rechtbank – dat de direct bestuurder van de werkgever onrechtmatig heeft gehandeld tegenover de werknemer door te bewerkstelligen dan wel toe te laten dat de vordering van de werknemer niet is betaald. Op grond van artikel 2:11 BW komt deze aansprakelijk tevens hoofdelijk te rusten op de indirecte bestuurders.

Bestuurder Hotel B.V./Accountantskantoor

Een bestuurder van een bv heeft op 24 november 2017 een accountantskantoor opdracht gegeven de jaarrekening over 2016 op te stellen en te deponeren bij de Kamer van Koophandel. Uiteindelijk is de jaarrekening op 19 januari 2018 gedeponeerd, dus na afloop van de daarvoor geldende termijn van twaalf maanden. De bv gaat failliet, waarop de curator de bestuurder aansprakelijk stelt voor het boedeltekort op grond van artikel 2:248 BW. Omdat de jaarrekening te laat is gedeponeerd, staat op basis van lid 2 kennelijk onbehoorlijk bestuur vast en wordt aangenomen dat dit een belangrijke oorzaak is van het faillissement. De bestuurder heeft de kwestie geschikt met de curator en € 30.000 betaald aan de boedel. In de onderhavige procedure spreekt het accountantskantoor de bestuurder aan tot betaling van facturen, waarbij de bestuurder aanvoert een schadevergoedingsvordering op het accountantskantoor te hebben waarmee de vordering van het accountantskantoor kan worden verrekend. Het accountantskantoor verweert zich met de stelling dat de jaarrekening op 8 november 2017 gepubliceerd had moeten worden omdat de enige aandeelhouder ook bestuurder is. De publicatietermijn was daarom al verstreken op het moment dat de opdracht werd gegeven de jaarrekening op te stellen en te deponeren. Het hof gaat hier niet in mee en houdt het accountantskantoor aansprakelijk voor het te laat deponeren van de jaarrekening.

Ontslag statutair directeur

Een statutair directeur wordt vennootschapsrechtelijk ontslagen en stelt dat dit tevens zijn arbeidsrechtelijk ontslag tot gevolg heeft, ondanks andersluidende schriftelijke afspraken en de wens van de werkgever om de directeur als werknemer te behouden. De rechtbank volgt de directeur en veroordeelt de werkgever tot een hoog bedrag aan vergoedingen. In hoger beroep houdt het hof dit oordeel in stand en verhoogt het zelfs de billijke vergoeding. Hoewel partijen over de beëindiging van de arbeidsovereenkomst andersluidende afspraken hebben gemaakt, is er geen sprake van een van de uitzonderingsgronden volgens de 15-aprilarresten.