Update
Geachte mevrouw/heer,
Bijgaand treft u een nieuwe OR Update aan.
Rechtspraak
In deze nieuwsbrief vindt u een overzicht van de rechtspraak die de afgelopen periode op www.or-updates.nl is gepubliceerd.
Onderaan deze mail vindt u handige linkjes met weekoverzichten per instantie en kunt u de pdf met alle nieuw toegevoegde samenvattingen van ondernemingsrechtelijke uitspraken vanaf de website downloaden.
Wij lichten de volgende uitspraken hier voor u uit:
Hoge Raad 22 september 2023, OR 2023-0189, Cassatieberoep enquêtebeschikking Funda
De Hoge Raad verwerpt het cassatieberoep tegen de beschikking van de OK waarin een enquête is gelast bij Funda. De Hoge Raad overweegt dat het bevelen van een enquête een discretionaire bevoegdheid van de OK is, die moet zijn gestoeld op een afweging van de betrokken belangen. Het handelen van een organisatorisch met de rechtspersoon verbonden andere rechtspersoon, bijvoorbeeld een middellijk aandeelhouder, kan vallen onder het bereik van het beleid en de gang van zaken van die eerstbedoelde rechtspersoon. De Hoge Raad oordeelt voorts dat artikel 2:8 BW, net als veel andere bepalingen van Boek 2 BW, is geformuleerd vanuit het perspectief van één rechtspersoon. Voor de uitleg van dergelijke bepalingen van Boek 2 BW kan van belang zijn dat sprake is van een organisatorisch verband van rechtspersonen. De omstandigheden van het geval kunnen daarom meebrengen dat onder de reikwijdte van artikel 2:8 lid 1 BW ook de organisatorisch verbonden rechtspersoon vallen en degenen die krachtens de wet en de statuten bij die organisatorisch verbonden rechtspersoon zijn betrokken. In een uitgebreide wenk onder de samenvatting analyseert en duidt Stijn Haanschoten beide onderdelen van deze uitspraak.
Rechtbank Midden-Nederland 2 augustus 2023, OR 2023-0190, Bestuurdersaansprakelijkheid bij verplaatsing winstgevende activiteiten en turboliquidatie
Ex-echtgenoten zijn gezamenlijk eigenaar van een pand. Een van de ex-echtgenoten is bestuurder en enig aandeelhouder in een vennootschap, die op haar beurt bestuurder en enig aandeelhouder van twee dochtervennootschappen was. Vanuit de dochtervennootschappen werd een onderneming geëxploiteerd. Op enig moment wordt de dochteronderneming die het pand van de ex-echtgenoten huurde, middels turboliquidatie opgeheven. Vlak voor liquidatie zijn de winstgevende activiteiten van de onderneming naar de andere dochteronderneming overgeheveld. Door de liquidatie kan de dochteronderneming niet meer aan haar huurverplichtingen voldoen. Een van de ex-echtgenoten beroept zich op verhaalsfrustatie. De rechtbank oordeelt dat daarvan kan worden gesproken en dat de andere ex-echtgenoot, de moederonderneming en andere dochteronderneming onrechtmatig hebben gehandeld jegens de ex-echtgenoot. Zij zijn dan ook hoofdelijk aansprakelijk voor de schade.
Rechtbank Rotterdam 30 augustus 2023, OR 2023-0186, Nederlandse Huizen Maatschappij B.V./Verkopers pand
Een bv heeft een pand gekocht en vervolgens de verkopers aansprakelijk gesteld voor haar schade als gevolg van door hen verzwegen gebreken aan de fundering. De verkopers stellen dat de bv niet ontvankelijk is, omdat de bv is ontbonden. De rechtbank oordeelt evenwel dat de bv niet is opgehouden te bestaan. Weliswaar is de bv ontbonden, nu eventuele gebreken aan de totstandkoming van het ontbindingsbesluit volgens de rechtbank zijn hersteld door bekrachtiging van het besluit via een KvK-formulier. Er is echter geen sprake van turboliquidatie, nu de potentiële vordering van de bv op de verkopers een bate is waarmee (het bestuur van) de bv ten tijde van de ontbinding reeds bekend was. De bv kan nog optreden als procespartij. In een wenk onder de uitspraak plaatst Karel Boonzaaijer een aantal kanttekeningen bij de uitspraak.
Onze zoekfunctie
Wist u dat OR Updates uit meer bestaat dan deze nieuwsbrief?
Onze website biedt u bijvoorbeeld de mogelijkheid om op doeltreffende wijze de database te doorzoeken, zodat u de voor u relevante uitspraken kunt vinden. Zo kunt u bijvoorbeeld zoeken op onderwerp, instantie, rechter of advocaat.
Kijk hier voor meer informatie over de mogelijkheden.
Inzenden eigen rechtspraak
Beschikt u zelf over een nog niet gepubliceerde uitspraak die relevant is voor de ondernemingsrechtpraktijk en rechtsontwikkeling, dan kunt u mailen naar or-updates@budh.nl. Wij stellen dat erg op prijs.
Vragen of opmerkingen
Mocht u vragen of opmerkingen hebben over deze nieuwsbrief, dan kunt u mailen naar info@boomjuridisch.nl.
Met vriendelijke groet,
Karel Boonzaaijer, Corinne Kuipers, Evert Leemreis en Emmanuel Lokin
Hoofdredactie OR Updates
Hoge Raad
Hof
- Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Het gaat hier om een uitspraak van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden naar aanleiding van een vordering van de curator op grond van bestuurdersaansprakelijkheid ex artikel 2:248 lid 7 BW. In de uitspraak staat de vraag centraal of de zoon van de formele bestuurders is opgetreden als feitelijk beleidsbepaler. Op grond van de inhoud van een controlerapport van de Belastingdienst, met daarin de verklaring van de zoon dat hij het bedrijf al geruime tijd hoofdzakelijk alleen runde, acht het hof de stellingen van de curator over het feitelijk bestuurderschap voorshands bewezen. De zoon wordt toegelaten tot het leveren van tegenbewijs. 12-09-2023
- Gerechtshof 's-Hertogenbosch In deze zaak heeft het hof ’s-Hertogenbosch zich gebogen over de vraag of het aangaan van een koopovereenkomst en een financieringsconstructie, zonder zekerheidsbeding, bestuurdersaansprakelijkheid op grond van onbehoorlijke taakvervulling, onbehoorlijk bestuur dan wel onrechtmatig handelen oplevert. Naar het oordeel van het hof is daarvan geen sprake, nu de later failliete (gelieerde) vennootschappen belang hebben gehad bij het verstrekken van deze lening zonder zekerheden. In hoger beroep toont de curator onvoldoende aan dat de (indirect) bestuurder onredelijke risico’s heeft genomen bij het verstrekken van een lening voor een koopovereenkomst. 29-08-2023
- Ondernemingskamer Gerechtshof Amsterdam OK; enquête. Een minderheidsaandeelhouder verzoekt de OK een enquête te gelasten en een onmiddellijke voorziening te treffen, namelijk benoeming van een tijdelijke bestuurder met beslissende stem of een tijdelijke commissaris met beslissende stem. De OK oordeelt dat er gegronde redenen zijn om te twijfelen aan een juist beleid en een juiste gang van zaken, die een onderzoek rechtvaardigen. Daaraan legt de OK ten grondslag dat in de jaren 2020 en 2021 geen aandeelhoudersvergaderingen zijn gehouden; voor de jaarstukken 2019 en 2020 geen accountantsverklaring is afgegeven; de omvang van de raad van commissarissen sinds medio 2019 niet voldoet aan het in de statuten genoemde minimum; volgens de jaarrekening 2020 er een bepaald bedrag aan liquide middelen was terwijl het twijfelachtig is of deze middelen wel vrijelijk beschikbaar waren, maar in de aandeelhoudersvergadering wel is gemeld dat vrijelijk over deze tegoeden kon worden beschikt; onvoldoende schriftelijke controleerbare informatie is verstrekt aan de aandeelhouders over bepaalde transacties. De OK beveelt een onderzoek naar het beleid en de gang van zaken en benoemt een nader aan te wijzen en bekend te maken persoon tot commissaris met beslissende stem. 13-07-2023
- Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden De curator van een gefailleerde bv stelt de bestuurder aansprakelijk voor het boedeltekort na schending van de boekhoudplicht. De curator heeft bovendien op de voet van artikel 2:248 lid 9 BW de verkoop van een appartementsrecht door de bestuurder aan haar (ex-)schoondochter, die het appartement vervolgens heeft doorverkocht aan derden te goeder trouw, buitengerechtelijk vernietigd. Het hof houdt de bestuurder aansprakelijk en oordeelt dat de vernietiging van de verkoop van het appartementsrecht slaagt, maar ontzegt aan die vernietiging alle rechtsgevolgen en veroordeelt in plaats daarvan de ex-schoondochter tot betaling van een geldbedrag aan de curator voor zover de bestuurder niet in staat blijkt tot voldoening van haar schuld aan de boedel. 11-07-2023
- Gerechtshof Den Haag De bestuurders van een gefailleerde vennootschap treffen een schikking met de curator. Zij vorderen een vergoeding door de verzekeraar van het door hen betaalde schikkingsbedrag onder de bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering van de gefailleerde vennootschap. De verzekeraar doet onder meer een beroep op de uitsluitingsclausule in de polisvoorwaarden die bepaalt dat onrechtmatige persoonlijke winst niet wordt vergoed. De rechtbank gaat hier niet in mee en wijst de vordering toe. Het hof stelt de verzekeraar in de gelegenheid aan te tonen welke specifieke vorderingen van de curator niet onder de verzekering vallen vanwege uitsluitingsclausules en welke bedragen van de schikking daarmee in verband stonden. 11-07-2023
- Ondernemingskamer Gerechtshof Amsterdam OK; enquête. De enig aandeelhouder van de vennootschap is een Stak, waarbinnen de erfgenamen van de oorspronkelijke oprichters van de vennootschap vertegenwoordigd zijn. Binnen het bestuur van de Stak ontstaat ruzie, waarna enkele bestuurders niet meer op de algemene vergadering van de vennootschap komen opdagen. Daardoor kan de Stak niet worden vertegenwoordigd en kunnen binnen de algemene vergadering geen besluiten meer worden genomen. De vennootschap verzoekt zelf om een enquête en verzoekt daarbij dat alle aandelen in de vennootschap worden overgedragen aan een beheerder. De OK wijst het verzoek toe. 06-07-2023
- Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden De oud-bestuurder van een stichting is van mening dat de huidige bestuurders van deze stichting, die hem bij meerderheidsbesluit hebben ontslagen, nooit bestuurders zijn geworden, terwijl hij dat zelf altijd is gebleven. Hij vordert bovendien vernietiging van het ontslagbesluit. De rechtbank oordeelde dat de huidige bestuurders rechtsgeldig zijn benoemd en dat de oud-bestuurder rechtsgeldig is ontslagen. In hoger beroep oordeelt het hof dat uit de feiten en omstandigheden voldoende blijkt dat uit de wil en gedragingen van appellante voldoende volgt dat hij wel degelijk wilde dat de huidige bestuurders zouden toetreden tot het bestuur en dus ook zijn toegetreden. Gevolg is dat de huidige bestuurders rechtsgeldig hebben kunnen besluiten tot het ontslag van de oud-bestuurder als bestuurder van de stichting. 30-05-2023
Rechtbank
- Rechtbank Overijssel De curatoren van de failliete Megahome-vennootschappen hebben de bestuurders aansprakelijk gesteld op grond van artikel 2:248 BW. De rechtbank oordeelt dat schending van de administratieplicht niet vaststaat. Een vijf weken te late deponering van jaarrekeningen wordt aangemerkt als onbelangrijk verzuim, omdat het bestuur een vergissing had gemaakt en de jaarrekeningen door de vennootschappen zelf moesten worden opgesteld omdat de boekhouder de samenwerking had beëindigd. Toch zijn de bestuurders wel aansprakelijk, omdat zij een ‘beschermingsconstructie’ hadden opgetuigd waarmee het vermogen van de vennootschappen buiten het bereik van Rabobank (en andere schuldeisers) werd geplaatst. Deze constructie was onzedelijk. Geen redelijk denkend bestuurder zou dat hebben gedaan. Schuldeisers zijn hierdoor benadeeld en de constructie is een belangrijke oorzaak van het faillissement. De bestuurders worden veroordeeld tot betaling van het boedeltekort. 20-09-2023
- Rechtbank Overijssel De curatoren van de failliete Megahome-vennootschappen hebben de bestuurders aansprakelijk gesteld op grond van artikel 6:162 BW. De rechtbank oordeelt dat de bestuurders persoonlijk aansprakelijk zijn wegens onthouding van pachtinkomsten aan gefailleerden door deze door te sluizen naar niet-gelieerde vennootschappen, om gelden buiten het bereik van de zekerheidsgerechtigde te houden. 20-09-2023
- Rechtbank Rotterdam Een zorgstichting heeft kort voor haar faillietverklaring salarisbetalingen verricht aan haar bestuurders. De curator heeft ten aanzien van deze salarisbetalingen een beroep gedaan op artikel 47 Fw. Dit beroep wordt door de rechtbank gehonoreerd. De curator vordert op grond van artikel 2:9 BW ook betaling van diverse onzakelijke uitgaven van de stichting. Het gaat onder meer om hoge uitgaven in horecagelegenheden (ongeveer € 42.000), reizen naar landen als Dubai en Curaçao (ongeveer € 40.000) en grote bedragen die zijn besteed aan (merk)kleding (ongeveer € 81.000). De bestuurders moeten de onzakelijke uitgaven vergoeden aan de stichting. 06-09-2023
- Rechtbank Rotterdam Een bv heeft een pand gekocht en vervolgens de verkopers aansprakelijk gesteld voor haar schade als gevolg van door hen verzwegen gebreken aan de fundering. De verkopers stellen dat de bv niet ontvankelijk is, omdat de bv is ontbonden. De rechtbank oordeelt evenwel dat de bv niet is opgehouden te bestaan. Weliswaar is de bv ontbonden, nu eventuele gebreken aan de totstandkoming van het ontbindingsbesluit volgens de rechtbank zijn hersteld door bekrachtiging van het besluit via een KvK-formulier. Er is echter geen sprake van turboliquidatie, nu de potentiële vordering van de bv op de verkopers een bate is waarmee (het bestuur van) de bv ten tijde van de ontbinding reeds bekend was. De bv kan nog optreden als procespartij. In een wenk onder de uitspraak plaatst Karel Boonzaaijer een aantal kanttekeningen bij de uitspraak. 30-08-2023
- Rechtbank Midden-Nederland Ex-echtgenoten zijn gezamenlijk eigenaar van een pand. Een van de ex-echtgenoten is bestuurder en enig aandeelhouder in een vennootschap, die op haar beurt bestuurder en enig aandeelhouder van twee dochtervennootschappen was. Vanuit de dochtervennootschappen werd een onderneming geëxploiteerd. Op enig moment wordt de dochteronderneming die het pand van de ex-echtgenoten huurde, middels turboliquidatie opgeheven. Vlak voor liquidatie zijn de winstgevende activiteiten van de onderneming naar de andere dochteronderneming overgeheveld. Door de liquidatie kan de dochteronderneming niet meer aan haar huurverplichtingen voldoen. Een van de ex-echtgenoten beroept zich op verhaalsfrustatie. De rechtbank oordeelt dat daarvan kan worden gesproken en dat de andere ex-echtgenoot, de moederonderneming en andere dochteronderneming onrechtmatig hebben gehandeld jegens de ex-echtgenoot. Zij zijn dan ook hoofdelijk aansprakelijk voor de schade. 02-08-2023