vereffenaar/Maersk Holding B.V.

In een heropende vereffening van de stichting pensioenfonds van (de rechtsvoorganger van) Maersk, vordert de vereffenaar – kort samengevat – het overschot terug dat aan Maersk is betaald na sluiting van de eerdere vereffening. Verder vordert de vereffenaar, kort gezegd, een voorschot op zijn salaris. De vereffening is heropend op verzoek van een weduwe die stelt dat haar weduwepensioen verkeerd is geïndexeerd. Maersk ontkent dat er sprake is van een overschot, omdat het uitgekeerde bedrag is aangewend voor het verlenen van pensioenaanspraken. Ook stelt Maersk dat er enkel sprake kan zijn van terugvordering door de vereffenaar, als blijkt dat de weduwe recht heeft op het saldo van de eerste vereffening. De rechtbank stelt vast dat terugvordering niet afhankelijk is van het welslagen van de vordering van diegene die om vereffening heeft verzocht. De vereffenaar is dus bevoegd het overschot in de eerste vereffening van de stichting van de gerechtigden terug te vorderen voor zover noodzakelijk is ter voldoening van zijn beloning. De rechtbank overweegt dat een vereffenaar op grond van artikel 2:23 lid 2 BW recht heeft op de beloning die de rechter hem toekent. Het salaris is al tussentijds vastgesteld. Een redelijke uitleg van artikel 2:23c lid 1 BW brengt mee dat de beloning van de vereffenaar wordt beschouwd als een boedelschuld van de vennootschap waarvan de vereffening heropend is. Net als een curator komt een vereffenaar geen voorschot op het salaris toe.

Ex-medebestuurders van de gefailleerde Stichting Vrienden van de Gay Krant (eisers) vorderen, verkort weergegeven, betaling van een (door de minister teruggevorderd) subsidiebedrag door de afgetreden bestuurder (gedaagde), en leggen daaraan ten grondslag dat gedaagde zijn taak als bestuurder van de Stichting Vrienden van de Gay Krant niet behoorlijk heeft vervuld in de zin van artikel 2:9 BW. De rechtbank volgt het verweer van gedaagde dat voor zover hij al aansprakelijk zou zijn uit hoofde van onbehoorlijk bestuur, dat een vorderingsrecht zou opleveren dat toekomt aan SVGK (in liquidatie) en niet aan eisers. De rechtbank overweegt dat een vordering op grond van artikel 2:9 BW toekomt aan de rechtspersoon en niet aan medebestuurders. Hoewel SVGK (in liquidatie) nog bestaat en eisers als vereffenaars bevoegd zijn om haar te vertegenwoordigen, betekent dat – aldus de rechtbank – niet dat zij op eigen naam nakoming kunnen vorderen van een vorderingsrecht dat SVGK beweerdelijk zou toekomen, ook niet in hun hoedanigheid van vereffenaar.

Bestuurdersaansprakelijkheid op grond van onrechtmatige daad (Peeters/Gatzen-vordering). Gedaagden worden, als middellijk bestuurders en indirect aandeelhouders, door de curator aangesproken in verband met door de gefailleerde vennootschap kort voor haar faillissement gedane aflossingen op de aandeelhoudersleningen. De vraag is of – zoals de curator stelt – er sprake is van een onrechtmatige benadeling van de gezamenlijke schuldeisers vanwege een selectieve betaling. Dit kan wanneer de bestuurder wist of moest weten dat het faillissement onafwendbaar was. De rechtbank oordeelt dat gedaagden, gezien de schuldenlast van de vennootschap, het ontbreken van middelen en het afketsen van mogelijke samenwerking met een ander bedrijf, ten tijde van de gewraakte betaling moesten weten dat het faillissement onafwendbaar was. De selectieve betaling was bovendien niet te rechtvaardigen. Gedaagden zijn derhalve aansprakelijk voor de door de gezamenlijke schuldeisers geleden schade.

Hoofdelijke verbondenheid vennoten van vof. Centraal staat de vraag of een van de later toegetreden vennoten (die ook kort daarna weer is uitgetreden) hoofdelijk aansprakelijk is voor verplichtingen van de vof die voor haar toetreden zijn ontstaan. Toepassing door het hof van HR 13 maart 2015 (ECLI:NL:HR:2015:588) leidt tot een bevestigend antwoord op de vraag of artikel 18 WvK zo moet worden uitgelegd dat de hoofdelijke verbondenheid van de vennoten van een vof alle schulden betreft die ten tijde van hun toetreding tot de vennootschap bestaan of nadien ontstaan. Het hof maakt geen uitzondering, omdat geïntimeerde geen gebruik heeft gemaakt van de mogelijkheden waarmee aan de belangen van diegenen die overwegen toe te treden tot een bestaande vof wordt tegemoetgekomen. Zij had voor toetreding immers inzage kunnen bedingen in de bestaande schuldenpositie van de vennootschap, daar zelf onderzoek naar kunnen doen, garanties kunnen bedingen van de andere vennoten of afspraken kunnen maken over de draagplicht van bestaande schulden. Verwijzing door de rechtbank naar HR 15 maart 2013 (ECLI:NL:HR:2013:BY7840), waar de aansprakelijkheid van maten van een maatschap ter toetsing stond, is onjuist, nu in HR 13 maart 2015 uitdrukkelijk overwogen wordt dat de wettelijke regeling van de maatschap anders luidt dan die van de vof of CV, zodat de in het arrest van 15 maart 2013 voor de maatschap geformuleerde regels niet bepalend zijn voor een vof of CV.

Melkboeren/Drents Overijsselse Coöperatie Kaas B.A.

Een aantal melkveehouders waren lid van de Drents Overijsselse Coöperatie Kaas B.A., maar hebben hun lidmaatschap opgezegd, naar aanleiding waarvan de coöperatie op grond van een statutaire bepaling aanspraak maakt op schadevergoeding wegens uittreding. Eisers in cassatie betogen dat het hof heeft miskend dat op grond van artikel 2:60 BW een uittredingsvoorwaarde in haar geheel in de statuten moet zijn opgenomen en dat zo’n voorwaarde ook wat betreft de grondslagen van een te betalen uittreedvergoeding in de statuten moet zijn opgenomen (hetgeen niet het geval is). Het hof heeft beslist dat uit de statuten van de coöperatie voldoende kenbaar is dat sprake is van een verplichting tot vergoeding van de schade die de coöperatie lijdt door beëindiging van het lidmaatschap, en dat deze schadevergoedingsverplichting ook voldoende bepaalbaar is. Ook vindt het hof dat uit de statuten voldoende duidelijk blijkt hoe de schadevergoeding berekend moet worden, namelijk als concrete schadevergoeding. Deze oordelen geven volgens de Hoge Raad geen blijk van een onjuiste rechtsopvatting, waardoor alle klachten van het onderdeel niet tot cassatie kunnen leiden.

Een Nederlandse handelsonderneming (Vetrad) heeft een distributieovereenkomst gesloten met een glashandelaar uit India (Borosil). Er is doorgeleverd aan andere partijen, die facturen onbetaald hebben gelaten omdat er sprake zou zijn van ondeugdelijk glas. Door een derde partij die glas afnam is een onderzoek ingesteld waaruit bleek dat het glas ondeugdelijk is. Vetrad is failliet gegaan en haar ex-bestuurders worden aansprakelijk gesteld voor onrechtmatig handelen jegens Borosil. De rechtbank stelt vast dat de bestuurders geen ernstig verwijt kan worden gemaakt, omdat zij niet konden weten dat Vetrad in de toekomst niet zou kunnen nakomen. Daarnaast hebben de bestuurders voldoende zekerheid gesteld voor de betaling van de facturen. Ook kan de bestuurders niet verweten worden dat zij geen bezwaar gemaakt hebben tegen resultaten van een niet door hen ingesteld onderzoek, wanneer eisers dat zelf ook niet gedaan hebben.

Stichting Parousie

Nadat haar voltallige raad van toezicht is afgetreden, verzoekt de Stichting Parousie de rechtbank primair op grond van artikel 2:299 BW leden van de raad van toezicht van de Stichting te benoemen en subsidiair de statuten van de Stichting te wijzigen. Het bestuur is op basis van de statuten niet bevoegd een raad van toezicht te benoemen. De rechtbank wijst het primaire verzoek af, omdat artikel 2:299 BW is beperkt tot bestuurders. Anders dan de Stichting meent, is de rechtbank van oordeel dat de raad van toezicht, gelet op de strikte verdeling van taken en bevoegdheden tussen de raad van bestuur en de raad van toezicht in de statuten van de Stichting, niet een orgaan is dat valt onder het begrip bestuur van artikel 2:299 BW. De raad van toezicht heeft in de statuten van de Stichting immers alleen toezichthoudende taken en bevoegdheden toegekend gekregen en geen taken en bevoegdheden die zien op het besturen van de Stichting. Dit artikel biedt dan ook geen grondslag voor het verzoek. De rechtbank overweegt voorts dat ten aanzien van verzoekschriftenprocedures een gesloten systeem bestaat (MvT, Parl. Gesch. Herz. Rv, p. 434). De rechter is slechts op grond van een concrete wetsbepaling bevoegd – en verplicht – tot het geven van een beschikking op een verzoekschrift (HR 15 maart 1991, ECLI:NL:HR:1991:ZC0177 (C./Staat)). Een andere wettelijke grondslag voor de benoeming van een raad van toezicht bij de Stichting is echter niet gesteld of gebleken. Dat betekent dat de Stichting ten aanzien van het primaire verzoek niet-ontvankelijk is. Het verzoekschrift strekt subsidiair tot het wijzigen van de statuten van de stichting op de voet van artikel 2:294 BW. Gelet op de overgelegde stukken en hetgeen aan het verzoek ten grondslag is gelegd, zal de rechtbank het subsidiaire verzoek tot wijziging van de statuten toewijzen.

Zen c.s./Modena Beheer

Bestuurdersaansprakelijkheid. Toepassing van de norm gegeven in HR 8 december 2006, ECLI:NL:HR:2006:AZ0758 (Ontvanger/Roelofsen). Appellante in het incidenteel hoger beroep wist bij het aangaan van een overeenkomst van koopoptie en geldlening van de weinig rooskleurige financiële toestand van geïntimeerden in het incidenteel hoger beroep, maar dit heeft haar daarvan niet weerhouden. Appellante kan die financiële situatie thans niet aan geïntimeerden tegenwerpen. Omdat appellanten op dat punt niet minder wisten dan geïntimeerden, is er aldus het hof niet aan de Beklamel-norm voldaan en is er geen sprake van bestuurdersaansprakelijkheid.

Ontbonden vennootschap onder firma AB

Vennoten A en B hebben samen een onderneming gedreven. In een tussenvonnis bij de rechtbank is de vennootschap onder firma ontbonden. A gaat verder als eenmanszaak. Er is onenigheid over de waarde van de onderneming per ontbindingsdatum en dus over de vergoeding die B moet ontvangen voor overbedeling van A. De rechter stelt vast dat firmanten resultaatgenieters zijn en geen werknemers. Een vordering van firmanten op grond van loon uit arbeid kan niet slagen. De rechter bepaalt dat de verhouding tussen partijen door maatstaven van redelijkheid en billijkheid beheerst wordt. In dit geval heeft de deskundige bij waardering de toekomstperspectieven van de onderneming te positief voorgesteld en zou de daaruit voortvloeiende vergoeding aan B een lonend bedrijf onmogelijk maken. De rechter ziet aanleiding om de onderneming op een lager bedrag te waarderen dan door de deskundige is becijferd.

Sortiva/X

Het hof stelt vast dat vier tot zes weken voor de eigen aanvraag van het faillissement bestellingen zijn geplaatst en dat Auba toen al bijna 16 maanden liquiditeitsproblemen had. Gedurende die periode ontstonden er betalingsachterstanden jegens Sortiva. Dat X op de hoogte was van die betalingsproblematiek blijkt uit schriftelijke correspondentie en uit zijn stelling bij zijn memorie van antwoord dat hij – vanwege de problemen – Auba privé financieel heeft ondersteund. Het hof concludeert dat X bij het plaatsen van de bestellingen wist of behoorde te begrijpen dat Sortiva daarvoor onbetaald zou blijven en dus schade zou lijden. Voorts geldt dat het enkele feit dat X de bestellingen niet persoonlijk heeft geplaatst, niet afdoet aan voormelde aansprakelijkheid. X heeft niet gesteld dat hij niet op de hoogte was van de onderhavige bestellingen – zijn uit de stukken blijkende bemoeienis met de betalingen doet volgens het hof zelfs het tegendeel vermoeden.