Jurisprudentie over rechterswissel na mondelinge behandeling geldt ook voor raden OK

De aandelen in een bv worden gehouden door eiser en verweerder, van wie twee broers weer enig aandeelhouder zijn. De broers hebben een vaststellingsovereenkomst gesloten, waarin de ene broer de aandelen in de bv zou overdragen aan de andere broer. Aan de vaststellingsovereenkomst is geen uitvoering gegeven. Over en weer zijn vorderingen ingesteld op de voet van de wettelijke geschillenregeling. De OK gelast vervolgens een mondelinge behandeling, waarna zij twee tussenarresten wijst. Haar eindarrest wijst de OK in een gewijzigde samenstelling van zowel raadsheren als raden. De Hoge Raad bevestigt in dit arrest dat de regels die gelden voor een rechterswissel (HR 20 maart 2020, ECLI:NL:HR:2020:472) ook gelden voor raden in de OK. De Hoge Raad vernietigt het eindarrest en verwijst het terug naar de OK voor verdere behandeling en beslissing.

Bestuurdersaansprakelijkheid op grond van artikel 2:248 BW; matiging vanwege de wijze waarop het faillissement is afgewikkeld

Van een failliete vennootschap worden de rechtspersoon-bestuurder, de indirect bestuurder en de feitelijk bestuurder door de curator aansprakelijk gesteld op grond van artikel 2:248 BW. De bewijsvermoedens van lid 2 zijn van toepassing, omdat de boekhoudplicht en de publicatieplicht zijn geschonden. De bestuurders kunnen het bewijsvermoeden dat het faillissement is veroorzaakt door kennelijk onbehoorlijk bestuur niet weerleggen. Wel matigt het hof het bedrag waarvoor de bestuurders aansprakelijk zijn op grond van lid 4, vanwege de wijze waarop het faillissement is afgewikkeld. De schuldenlast van de vennootschap bedraagt ongeveer € 13.000, terwijl de faillissementskosten mede door de gevoerde procedure in eerste aanleg al waren opgelopen tot ruim € 48.000. Het hof overweegt dat het disproportioneel en onredelijk is om de bestuurders te veroordelen tot betaling van het boedeltekort, dat ruim zes keer zo hoog is als de schuldenlast. Het hof matigt het bedrag waarvoor de bestuurders aansprakelijk zijn daarom tot € 30.000. De curator heeft ook paulianavorderingen ingesteld in verband met betalingen aan de rechtspersoon-bestuurder. Deze vorderingen worden deels toegewezen. Deels zagen de betalingen op managementfee. De rechtspersoon-bestuurder heeft een kopie van de managementovereenkomst overgelegd, maar dient op verzoek van de curator de originele getekende versie ter griffie van het hof te deponeren. In afwachting daarvan wordt de zaak aangehouden.

B.V. Huizenmij: spoedverzoek tot verbod op besluit tot decertificering en ontbinding STAK

Tussenuitspraak in de kwestie Huizenmij. Na het verlijden van een akte statutenwijziging van de STAK die alle aandelen in B.V. Huizenmij houdt, bestaat de mogelijkheid om met een twee derde meerderheid van de uitgebrachte stemmen te besluiten tot decertificering en ontbinding van de STAK. De eerder door de voorzieningenrechter aangestelde tijdelijke bestuurder stelt hierop een spoedverzoek in bij de rechtbank om als voorlopige voorziening de vergadering van certificaathouders van de STAK een verbod op te leggen tot het nemen van een besluit tot decertificering en ontbinding van de STAK. De rechtbank komt tot het oordeel dat een billijke afweging van de belangen van alle betrokkenen meebrengt dat een toewijzing van het verzoek van de tijdelijke bestuurder op zijn plaats is. In het bijzonder weegt de rechtbank mee dat het gaat om (voorgenomen) besluiten met verregaande en onomkeerbare gevolgen voor de STAK en haar governance, terwijl die governance nu juist onderwerp is van deze procedure en de besluiten bovendien zouden indruisen tegen hetgeen in deze procedure reeds is bepaald.

Leegtrekken bv om verhaal door ontslagen werknemer te frustreren, leidt tot aansprakelijkheid o.g.v. artikel 2:248 BW

Een curator stelt de direct en indirect bestuurder van een failliete bv aansprakelijk voor het boedeltekort. Mede op basis van de verklaringen van familieleden oordeelt het hof dat de DGA de vennootschap heeft leeggetrokken om het verhaal door een ontslagen werknemer te frustreren. Nu aannemelijk is dat het faillissement hierdoor is veroorzaakt, zijn de direct en indirect bestuurder aansprakelijk voor het boedeltekort.

Van Rongen q.q./Stichting Timpaan Groep

De curator van drie rechtspersonen die werkzaam waren in de kinderopvang en onderdeel uitmaakten van de Timpaan Groep, stelt de stichting die bestuurder was aansprakelijk. Volgens de curator zou de stichting te laat en te weinig maatregelen hebben getroffen om een faillissement te voorkomen. Net als de rechtbank wijst het hof de vorderingen af. Naar het oordeel van het hof heeft de stichting wel degelijk ingegrepen. Achteraf kan worden vastgesteld dat de ingrepen onvoldoende effectief waren om een faillissement te voorkomen, maar dat is geen grond voor bestuurdersaansprakelijkheid. Er is ook geen aanwijzing dat er een (andere) grond voor aansprakelijkheid bestaat.

Schuldeiser van Dutch Export & Trading B.V./Van Betten q.q.

Een schuldeiser die een lening heeft verstrekt aan een gefailleerde vennootschap wil haar bestuurder aansprakelijk stellen en heeft daarom de voormalig curator verzocht om afgifte van en inzage in de volledige administratie van de vennootschap op grond van artikel 843a Rv (oud). De rechtbank wees het verzoek af. Het hof wijst het verzoek (deels) toe. De schuldeiser heeft aannemelijk gemaakt dat de bestuurder wist of had behoren te weten dat de vennootschap bij het aangaan van de lening haar verplichtingen tegenover de schuldeiser niet kon nakomen, zodat het bestaan van een rechtsbetrekking voldoende aannemelijk is geworden. Het hof beperkt de veroordeling tot specifieke bescheiden die inzicht kunnen geven in de financiële situatie van de vennootschap rondom de periode waarin de lening werd verstrekt. Het verzoek van de curator om vergoeding van zijn werkelijke proceskosten wordt afgewezen; het hof stelt wel een kostenvergoeding vast.

Onbehoorlijke taakvervulling bestuurders en veroordeling tot betalen boedeltekort met matiging

Twee bestuurders van een failliete vennootschap, die een hotel-restaurant en een bed & breakfast dreef, worden door de curator aangesproken tot betaling van het bedoeltekort. De rechtbank stelt vast dat jaarrekeningen niet of te laat zijn gedeponeerd en financiële stukken geen administratie zijn in de zin van artikel 2:10 BW. De bestuurders slagen er niet in het vermoeden te weerleggen dat het faillissement is veroorzaakt door hun onbehoorlijke taakvervulling. Ze zijn daarom op grond van artikel 2:248 BW aansprakelijk voor het boedeltekort. De rechtbank matigt dit met 10%, omdat voldoende aannemelijk is geworden dat de coronapandemie een duidelijke negatieve impact heeft gehad op de levensvatbaarheid van de onderneming.

Begunstigden SPA bonusbepaling/NEI Nieuw Energy Invest B.V.

In deze procedure twisten partijen over de vraag op welke wijze de omzet uit een bonusbepaling in de Share Purchase Agreement (SPA) vastgesteld moet worden. Het hof overweegt, op basis van de voorliggende feiten en omstandigheden, dat niet bij de completed-contract-methode moet worden aangesloten (zoals betoogd door koper), maar bij de percentage-of-completion-methode (zoals door de begunstigden van de bonusbepaling is betoogd).

Shell Overseas Investments B.V./Todwick Holdings Limited

De OK beslist in een uitkoopprocedure betreffende de aandelen in een joint venture. De OK oordeelt dat een toezegging om eerst een vordering in een arbitrageprocedure in te stellen geen afstand in de zin van artikel 2:201a lid 4 BW vormt. Verder oordeelt de OK dat sancties overeenkomstig de EU sanctieregelgeving een uitzondering vormen op grond waarvan een overdracht door middel van consignatie overeenkomstig artikel 2:201a lid 8 BW kan worden toegewezen.

Curatoren van het bouwbedrijf/(Bestuurders van) contractspartij

Het Hof ’s-Hertogenbosch bekrachtigt het vonnis van de rechtbank waarin bestuurdersaansprakelijkheid en paulianeus handelen zijn afgewezen. De curatoren in deze zaak menen dat de bestuurders van een vennootschap onrechtmatig hebben gehandeld doordat zij (onverplicht) betalingen hebben gedaan, terwijl zij toen al wisten of hadden behoren te weten dat de vennootschap haar schuld aan het bouwbedrijf niet meer kon voldoen. Het hof oordeelt echter dat de bestuurders geen persoonlijk ernstig verwijt kan worden gemaakt, mede omdat zij ervan uitgingen dat de schuld nog niet opeisbaar was. Evenmin is komen vast te staan dat een van de betalingen paulianeus is of dat deze schuldeiser wetenschap had van benadeling van andere schuldeisers. Het hof veroordeelt de curatoren in de proceskosten.